Toen OpenAI ChatGPT op de wereld losliet, in november 2022, werd de technologie al snel voorgesteld als onmisbaar. Artificiële intelligentie zou werknemers productiever maken en het makkelijker maken om vragen op te lossen. Amper twee jaar na datum tekent zich een heel ander beeld af: AI is niet alleen een oplossing, maar begint stilaan ook een probleem te worden. Of zo zou je het toch kunnen bekijken: als het aan fabrikanten ligt, heb je die speciale AI-computer natuurlijk écht wel nodig.
Kort na de lancering van ChatGPT werd duidelijk dat iedereen met naam in de technologiewereld zelf ook iets met die technologie moest doen. Microsoft kocht zichzelf met miljardeninvesteringen toegang tot de technologie van OpenAI. Het merk zou er eerst de zoekmachine Bing mee ‘verslimmen’, nadien ook de Microsoft Edge-browser én nu ook het Windows-besturingssysteem. Relatief snel na Microsoft kwam ook Google, al bijna even stuntelig, met een eigen AI-systeem: Bard. Je moet toegeven: écht slim klinkt dat niet en het valt dan ook te verstaan dat Google de naam snel veranderde naar Gemini.
Heel die show hebben we vanuit Europa op een afstand kunnen volgen. Het is hier het Wilde Westen namelijk niet en technologiefabrikanten moeten verantwoording afleggen alvorens ze met je persoonlijke gegevens en data aan de slag kunnen. Fabrikanten hebben inmiddels hun weg gevonden in het doolhof van de Europese privacyregels en stilaan bereiken meer en meer volwaardige AI-tools ook het Nederlandstalige publiek.
Speciale hardware
Aanvankelijk had je nog een internetverbinding nodig om AI-tools te gebruiken omdat ze allemaal in de cloud draaiden. Sommige gebruikers maken zich daardoor zorgen om hun privacy, maar fabrikanten hebben een manier gevonden om die zorg weg te nemen: de NPU. Dat is een nieuw type processor, een Neural Processing Unit, die in de chips van nieuwe gsm’s en laptops zit en in staat is om AI-taken op een efficiënte manier lokaal uit te voeren. Privacyvriendelijk, maar niet bepaald consumentvriendelijk.
Zo moet je pc nu aan bepaalde minimumvereisten voldoen voor sommige AI-functies in Windows, zoals Recall. De processor moet minstens 40 triljoen operaties per seconde (TOPS) kunnen uitvoeren en anders zitten al die nieuwe functies niet op je pc. Niet dat die speciale functies niet kunnen werken zonder NPU of 40 TOPS: het duurt dan alleen wat langer en verbruikt wat meer energie. De NPU is dan ook vooral nuttig voor synchrone verwerking: het automatisch transcriberen of vertalen van een gesprek of de ruisonderdrukking op je webcam en microfoon zijn daar uitstekende voorbeelden van. Stel je voor dat je Google Chrome of Firefox niet mag installeren omdat je niet voldoende RAM hebt. Met weinig RAM zal de ervaring zeker niet optimaal zijn, maar kan je wel internetten. Die optie wordt je nu ontzegd, en dat omdat je laptop al wat ouder is of omdat je niet meer betaalde voor het toestel.
“Speciale” software
Heel wat fabrikanten pakken nu ook uit met speciale software en bijbehorende AI-functies voor hun toestellen. Tegenwoordig is het AI die automatisch gebruiksscenario’s weet in te stellen op basis van welke programma’s je geopend hebt. In feite is dat niet meer dan een oorzaak-gevolgrelatie tussen de software die je opent en de middelen die de pc beschikbaar stelt: iets dat je met een Python-scriptje voor zo goed als elke pc zelf makkelijk in elkaar bokst. Of wat dacht je van die AI-ruisonderdrukking, die drie jaar geleden nog gewoon ‘een algoritme’ heette?
Als technologieredacteur mogen wij af en toe aanwezig zijn op de lancering van bepaalde toestellen. Groot was onze verbazing tijdens de voorstelling van die nieuwe, state of the art AI-laptops. Dankzij de NPU konden ze nu een AI-programma laten dj’en met nummers die je graag hoort. Alsof dat niet al jaren in iTunes zit, alsof afspeellijsten en crossfade geen onderdeel uitmaken van zo goed als elke mediaspeler sinds mensenheugenis. Wist je dat je ook afbeeldingen kon genereren? Het zijn dan wel van die gevallen waarop 6 vingers aan één hand zitten en de letters compleet verhaspeld worden – ook in productafbeeldingen op de eigen website! – maar waar de merken maar al te graag mee uitpakken.
AI-computers: speciale keuzes
Het zijn speciale keuzes, die de fabrikanten maken. Enkele functies, zoals die live transcripties en vertaling zijn bijzonder knap, net als die ruisonderdrukking en de mogelijkheid om teksten samen te vatten. Maar een groot deel van de functies zijn louter speelgoed, en dan nog van een bedenkelijke kwaliteit. Misschien is het maar goed dat die tools niet supergoed werken: het is soms al moeilijk genoeg om het verschil tussen echt en vals vast te stellen. Als dáár nu eens een AI-programma voor werd ontwikkeld: daar zouden gebruikers pas écht iets aan hebben. Het maken van AI-gegenereerde content is plezierig, maar het herkennen ervan is belangrijk. Zo zie je maar: het zijn speciale keuzes, die de fabrikanten maken.
- Lees ook: AI en copyright: juridisch niemandsland?
