Of je nu professioneel al tokkelend veel werk moet verzetten of bij je thuis heel wat tijd achter je toetsenbord spendeert: pijnlijke polsen zijn niet alleen vervelend, ze kunnen op langere termijn blijvende klachten opleveren bij dagelijkse handelingen. Gelukkig zijn er ergonomische toetsenborden.
Simpel gesteld zorgen ergonomische toetsenborden ervoor dat je je ellebogen wat naar buiten kan draaien, waardoor je schouders ook meteen zakken en je in een meer ontspannen houding komt te zitten. Je herkent de toetsenborden al snel aan hun gebogen ontwerp, waarbij de toetsenhelft die je met je linkerhand moet aanslaan naar links gekanteld staan en de andere helft naar rechts. Het levert een meer natuurlijke positie op voor je polsen en handen, zodat je onnodige spierspanning kan vermijden. Traditionele toetsenborden kunnen (samen met een verkrampte zitpositie) tot onnatuurlijke hoeken van de polsen leiden, wat na verloop van tijd ongemak en vermoeidheid veroorzaakt.
Gezondheid voorop
Vergis je niet: ergonomische toetsenborden zijn geen gimmick of randapparatuur voor mensen met een beperking. Ergonomische ontwerpen, zoals gekantelde (en soms zelfs gesplitste) toetsenborden, stellen iedereen in staat handen en polsen in een meer natuurlijke positie te houden. Ongemakken en lichte klachten kunnen na verloop van tijd escaleren tot ernstige problemen met je polsen en de omliggende spieren, pezen en zenuwen. Pijnlijk en zeer vervelend is repetitive strain injury (RSI): chronische pijn, als een gevolg van telkens maar herhaalde handelingen. In ernstige gevallen kan dat aanleiding geven tot het carpaletunnelsyndroom (CTS). Dat is een medische aandoening die wordt veroorzaakt door compressie van de nervus medianus, een belangrijke zenuw die door de carpale tunnel in de pols loopt. Deze zenuw zorgt voor de sensorische en motorische functies van de duim, wijsvinger, middelvinger en een deel van de ringvinger. Wanneer deze zenuw bekneld raakt, kan dit leiden tot pijn, gevoelloosheid en zwakte in de hand en vingers. Het zijn de eerder vermelde repetitieve bewegingen en onvoldoende polssteun die CTS in de hand kunnen werken. Ergonomische toetsenborden zijn zo ontworpen dat ze de polsen in een meer neutrale positie houden, waardoor de druk op de carpale tunnel vermindert en het risico op CTS afneemt. Maar zelfs milde klachten kunnen je afleiden van je werk en de concentratie en efficiëntie verminderen. Ook dan mag je het ongemak niet negeren en kan je met een ergonomisch toetsenbord erger voorkomen. En als je comfortabel werkt, dan werk je ook gewoon sneller.
Ergonomisch zitten
Een ergonomisch toetsenbord alleen zal niet al je klachten kunnen verhelpen. Daarom moeten we het grotere plaatje bekijken en onze zithouding zo ergonomisch mogelijk maken. Heb je niet meteen het budget voor een ergonomische bureaustoel? Dan kan een kussentje in je onderrug al wonderen doen. De meest ergonomische positie aan je computer wordt meestal als volgt omschreven: pas de hoogte van je bureaustoel zo aan dat je onder- en bovenbenen een hoek van 90 graden vormen als je je voeten plat op de grond zet. Heeft je stoel armleuningen, dan zouden die op gelijke hoogte moeten komen met je bureaublad. Steun je met je armen liever op je bureau, dan kan je de armleuningen ook er net onder laten zakken. Vermijd te hoge armsteunen, waardoor je je schouders zou gaan optrekken. Je monitor staat idealiter op een armlengte afstand, waarbij je ogen rechtuit op het bovenste gedeelte van je beeldscherm vallen.
Verder zijn ergonomische toetsenborden meer te personaliseren dan traditionele exemplaren, aan de hand van programmeerbare toetsen. Ook die kunnen het gebruiksgemak verder vergroten door aan je individuele behoeften te voldoen. Sommige toetsenborden bieden aanpasbare hoekinstellingen (hoe sterk de gesplitste delen naar buiten draaien) en verwijderbare handsteunen. Overweeg hoeveel personalisatie je nodig hebt om optimaal comfort te bereiken. Doe vooral wat voor jou prettiger en comfortabeler voelt. In een ideale situatie zou je een ergonomisch toetsenbord moeten kunnen uitproberen. Je kan daarvoor naar een fysieke winkel gaan, maar daar is het aanbod ook een stuk beperkter dan online. De meeste webshops bieden wel een garantieperiode. Overschakelen van een traditioneel naar een ergonomisch toetsenbord vraagt altijd wat gewenning. Beslis dus niet hals over kop dat het toch niets voor jou is en geef het wat tijd. Wacht natuurlijk ook niet te lang, zodat je het toetsenbord nog altijd kan terugsturen naar de webwinkel als je niet tevreden bent.
Toetsenindeling en muis?
Niet alle (ergonomische) toetsenborden zijn te krijgen in AZERTY-lay-out. Hoewel het lastig is om na jarenlang met AZERTY te werken, over te schakelen naar het (wereldwijd) populairdere QWERTY, durven we wel aanmoedigen om dat te proberen. Verschillende redacteurs zijn de voorbije jaren geswitcht naar QWERTY en keken sindsdien niet meer achterom. Je hebt plots veel meer keuze uit toetsenborden, omdat vrijwel alle merken in eerste instantie de indeling van het American National Standards Institute (ANSI) volgen. Dat is naar onze mening de QWERTY-indeling die ons het vlotst laat werken. Want hoe je het ook draait of keert: AZERTY is ontworpen voor de Franse taal en voor Nederlandstaligen eigenlijk niet zo efficiënt. En oh ja, heb je ook last van je muishand, dan is een ergonomische muis een mooie aanvulling. Twee jaar geleden brachten we ook daarrond een koopgids, in Clickx 411.
De beste ergonomische toetsenborden in 2024
Logitech Ergo K860
Het mag niet verrassen dat Logitech het lijstje aanvoert. De Ergo K860 is een van de beste ergonomische toetsenborden op de markt. Het gesplitste en gekantelde ontwerp zorgt voor een natuurlijke hand- en polspositie, wat helpt bij het verminderen van spanning en vermoeidheid tijdens langdurig typen. De toetsen zijn zo geplaatst dat ze de natuurlijke vorm van de vingers volgen, wat precisie en snelheid bij het typen helpt verbeteren. De geïntegreerde polssteun, gemaakt van traagschuim, biedt extra ondersteuning en comfort (zowel voor polsen als onderarmen), waardoor het typen een plezierige ervaring wordt. Het toetsenbord biedt zowel bluetooth- als usb-connectiviteit, waardoor het veelzijdig en eenvoudig te koppelen is met meerdere apparaten. Je kan bovendien verbinding maken met en te schakelen tussen drie verschillende apparaten. En dan is ideaal voor multitaskers. De Logitech Ergo K860 is wel een tikje duurder dan veel standaardtoetsenborden, maar is zijn geld waard.
Adviesprijs: 129 euro – www.logitech.com
Eigenschappen: natuurlijke hand- en polspositie, fijne polssteun van traagschuim, bluetooth en usb
Microsoft Sculpt Ergonomic Keyboard
Ook het Microsoft Sculpt Ergonomic Keyboard is een populaire keuze. En met reden. Het ontwerp slaagt erin om de natuurlijke houding van de gebruiker te ondersteunen en de spanning op de polsen en onderarmen te verminderen. De geïntegreerde, zachte polssteun biedt extra ondersteuning en helpt je een neutrale typpositie aan te houden, wat langdurig werken comfortabeler maakt. Bij intensief gebruik kan de polssteun wel vrij snel slijtage vertonen. Het aparte numerieke toetsenblok zorgt voor extra flexibiliteit op je bureau, waardoor je je werkruimte optimaal kunt indelen. Het toetsenbord werkt draadloos via een usb-ontvanger, met AES 128-bit encryptie om keystrokes te beveiligen. Opgelet, want dit betekent dat de bijgeleverde dongle niet vervangen kan worden als je hem verliest. Aangezien het een Microsoft-product is, werd het toetsenbord voornamelijk geoptimaliseerd voor Windows-gebruikers, wat het minder geschikt maakt voor Mac-gebruikers.
Adviesprijs: 129,90 euro – www.microsoft.com
Eigenschappen: zachte polssteun (wel slijtgevoelig), apart numpad is handig, beveiligde dongle, niet ideaal voor Mac
Perixx Periboard-512
Het Perixx Periboard-512 biedt een uitstekende balans tussen comfort en prijs. Het toetsenbord heeft een gesplitst 3D-ontwerp dat spierspanning helpt verminderen en een natuurlijke polshouding bevordert. De geïntegreerde polssteun biedt extra ondersteuning, maar is niet gewatteerd, wat voor sommige gebruikers minder comfortabel kan zijn tijdens langere typsessies. Een van de troeven van de Perixx Periboard-512 zijn de stille membraanschakelaars. Daarnaast beschikt het Perixx Periboard-512 over zeven handige multimedia-sneltoetsen. Hoewel het toetsenbord vooral is ontworpen voor Windows-gebruikers, is het ook compatibel met Mac-systemen, zij het met enige aanpassingen in de toetsindelingen. Een nadeel dat sommige gebruikers kunnen ervaren is dat de spatiebalk na langdurig gebruik soms blijft hangen, hoewel dit issue onder de garantie valt.
Adviesprijs: 49,99 euro – www.perixx.com
Eigenschappen: uitstekende budgetoptie, kunststoffen polssteun, stille toetsen, handige multimedia-keys, werkt met Windows en Mac
Logitech Wave Keys
De Logitech Wave Keys valt op met zijn unieke, golvende ontwerp, wat zorgt voor een natuurlijke hand- en polspositie tijdens het typen. Het bevordert comfort en vermindert de druk op gewrichten. Bijzonder prettig is de geïntegreerde polssteun van memory foam, die merkbaar voor verlichting zorgt. De zachte membraantoetsen bieden een comfortabele typervaring, omdat er minder kracht nodig is om ze aan te slaan. En dat is natuurlijk gunstig voor de gewrichten. Ook opvallend is de lange batterijduur: Logitech beweert dat de AAA-batterijen tot drie jaar meegaan. De Wave Keys biedt ook veelzijdige connectiviteitsopties, met ondersteuning voor zowel bluetooth als de Logi Bolt usb-ontvanger. Hierdoor kunnen gebruikers naadloos schakelen tussen meerdere apparaten. Het toetsenbord is compatibel met Windows, macOS, ChromeOS en Linux.
Adviesprijs: 79,99 euro – www.logitech.com
Eigenschappen: comfortabele polssteun met memory foam, zachte toetsen, lange batterijduur, compatibel met zowat elk besturingssysteem
