Overweeg in plaats van een grote desktopcomputer eens een mini-pc. Die is een stuk efficiënter dan een reguliere vaste pc en natuurlijk veel kleiner. Hoewel de Mac mini het bekendste voorbeeld is, zijn er ook zeker kleinere pc’s met Windows. We lopen ze voor je langs.
Computers zijn de afgelopen twintig jaar alsmaar sneller én kleiner geworden. Tenzij je een sterke grafische kaart nodig hebt, hoef je dus geen ‘bakbeest’ meer in huis te halen: mini-pc’s zijn voor alledaagse taken de toekomst, al wordt daar nog weinig aandacht aan besteed. Mensen kiezen toch al sneller voor een reguliere desktop of zelfs een laptop, terwijl je net zo goed een elegante mini-pc in huis kan halen. Daar hoef je zelfs niet meer de hoofdprijs voor te betalen: er zijn steeds meer modellen van rond de 500 euro, maar je kan ook een mini-pc kopen van ruim 2.000 euro. Voldoende te kiezen dus, al zijn er wel een aantal specifieke aandachtspunten voor compacte pc’s die we eerst willen belichten.
Towercomputers hebben natuurlijk nog wel bestaansrecht, en dat heeft grotendeels te maken met de koeling die je kwijt kan in een grotere behuizing om meer hitte af te voeren. Hoe kleiner de computer, hoe meer je inlevert op koeling: fabrikanten kiezen er daarom in de regel voor om energiezuinige componenten te gebruiken in hun mini-pc’s. Naast de beperkte capaciteit voor koeling, speelt ook ruimtegebrek in het algemeen een rol bij de keuze voor laptopchips en zwakkere grafische kaarten. Laptopchips nemen minder ruimte in beslag op het moederbord en de eisen voor de voeding (stroomtoevoer) liggen ook wat lager.
Zelfs als er wél krachtige componenten in de mini-pc zitten, liggen de prestaties meestal niet op hetzelfde niveau als bij een tower. Dat komt wederom door de beperkingen van de koeling. Fabrikanten zoeken in dat geval naar de gulden middenweg tussen prestaties en temperatuur, waarbij de pc niet oververhit raakt, maar je wel redelijke tot goede prestaties krijgt. Hoe dan ook zal je altijd merken dat je iets op prestaties inlevert wanneer je voor een mini-pc kiest. Zoek je een pc voor de meest veeleisende CPU- en GPU-taken, dan is een compact model meestal niet aan te raden.
Voor welke situaties koop je dan wél een mini-pc? Voor productiviteitstaken en thuisgebruik zijn compacte modellen meer dan krachtig genoeg, zeker als het gaat om wat webbrowsen, e-mails en Office-applicaties. Gebruik je apps als Adobe Photoshop, dan zal je ook daarmee in de regel geen grote problemen ondervinden, al is het bewerken van zware videoprojecten weer af te raden bij de compactste modellen. Natuurlijk zijn er ook uitzonderingen op die regel, zoals de Mac mini M4 van Apple of de Lenovo’s P3 Ultra-workstations, die zo zijn ontworpen dat de koeling ook zwaardere taken aankan.
Wat je bij mini-pc’s beter uit je hoofd zet, is de mogelijkheid om de pc later nog uitgebreid te upgraden, zeker wat de CPU of GPU betreft. Die zitten in de meeste gevallen gesoldeerd op het moederbord van de pc. Het uitbreiden van het geheugen en de opslag is soms wel mogelijk, maar ook daarbij is het opletten geblazen.
Bij Apples Mac mini-serie zit je bijvoorbeeld vast aan de gekozen RAM- en opslagconfiguratie. Ook sommige andere fabrikanten solderen het werkgeheugen vast op het moederbord: upgraden is dan helemaal niet mogelijk. In andere gevallen zijn het geheugen of de opslagsticks wel in het moederbord geklikt, maar kan je ze niet ‘uitbreiden’, omdat alle M.2- of SO-DIMM-sloten al in gebruik zijn. Om te upgraden moet je dan het originele opslaggeheugen of de RAM-kit vervangen. Goed om te weten is dat het achteraf upgraden van opslag- en werkgeheugen vaak wel goedkoper is dan meer opslag bestellen bij de fabrikant zelf.
Let verder natuurlijk op de aansluitmogelijkheden, zoals usb-a-, usb-c- en ethernetaansluitingen. Mini-pc’s van het fruitmerk hebben sinds 2024 zelfs helemaal geen usb-a-aansluitingen meer, waardoor je een usb-c-adapter in huis moet halen. Ook niet onbelangrijk zijn de schermaansluitingen, zoals HDMI of DisplayPort. Let er bij die laatste ook op of het om een zogeheten Mini DisplayPort-aansluiting gaat, want ook daarvoor moet je een adapter aanschaffen. Bluetooth en wifi zijn doorgaans standaard aanwezig, behalve op sommige zakelijke modellen van Dell en Lenovo, die ervan uitgaan dat je de pc liever via ethernet aansluit.
Dat zijn vaak ook de pc’s die je met een VESA-mount op je monitor kan monteren, meestal met een losse adapter. In plaats van dat de mini-pc ruimte op je bureau inneemt, hang je hem dan gewoon vlak achter je scherm dat toch al op je bureau staat.
Ruimtebeperkingen in mini-pc’s zorgen er soms voor dat componenten niet aan volle snelheid kunnen draaien. De beperkingen van mini-pc’s zien we echter ook terug bij de gebruikte voedingen. Heb je geluk, dan wordt er gebruik gemaakt van een interne voeding. Je hebt dan enkel nog een stroomkabel die naar je stopcontact loopt. Vaker zal een fabrikant kiezen voor een externe voeding. Dit betekent dat er tussen de pc en je stopcontact nog een doosje hangt om de juiste hoeveelheid stroom (voltage en ampère) aan de computer te leveren. Heb je zeer weinig ruimte en zie je zo’n externe adapter liever niet op of rond je bureau bengelen? Kies dan voor een mini-pc met een interne voeding.
De Mac mini is misschien wel het bekendste voorbeeld van een mini-pc. Je ziet ze overal: van bij creators die een krachtige maar zuinige pc zoeken tot bij thuisgebruikers die geen laptop willen, maar wel graag met macOS werken. De nieuwste generatie Mac mini, die in 2024 werd gelanceerd, is ook meteen de compactste mini-pc van Apple tot nu toe en past haast in de palm van je hand. Minder krachtig is hij er echter niet om: Apple rust de Mac mini-reeks namelijk uit met de M4- en M4 Pro-chips, die ook in de MacBook Pro-modellen zitten.
Een mogelijk nadeel is de beperkte poortselectie van de mini: vijf usb-c-poorten (twee vooraan, drie achteraan), een HDMI-aansluiting, een ethernetpoort en een 3,5mm-audiojack. Usb-a-aansluitingen zijn er niet. Ophangen is wel mogelijk met een aparte Kensington-beveiligingsbeugel die Apple los verkoopt.
De ThinkStation P3 Ultra-serie van Lenovo is de opvolger van de populaire zakelijke ThinkStation P360 Ultra. Qua design is de P3 Ultra identiek aan zijn voorganger, met dezelfde stevige aluminium behuizing. Ongewijzigd is ook de mogelijkheid om de pc met één hendeltje uit elkaar te halen. Je hoeft dus zelfs geen schroeven los te draaien om het opslag- of werkgeheugen te vervangen of te upgraden.
Dat is ideaal voor zakelijke omgevingen, maar zeker ook voor thuisgebruikers: je installeert in enkele tellen extra opslaggeheugen. Zoals we van Lenovo gewend zijn, is de pc volledig naar wens samen te stellen: je kiest zelf welke processor, grafische kaart en zelfs netwerkadapter je wil. Let er wel op dat dit een pc is die normaal gezien niet met wifi en bluetooth werkt: dat is, op het moment van schrijven toch, een meeroptie van enkele tientjes.
Mag het wat compacter dan de P3 Ultra van Lenovo, maar met vergelijkbare configuratiemogelijkheden, dan is de Dell Pro Micro-serie zeker het overwegen waard. Vooral het Plus-model biedt verrassend krachtige specificaties, met Intel-chips die je vaak in grotere desktop-pc’s terugvindt. Enig nadeel is dat je geen aparte grafische kaart kan kiezen: je moet het doen met de Intel iGPU, wat de Pro Micro net minder geschikt maakt voor grafisch zware taken.
We zouden deze compacte Dells eerder aanraden voor productiviteitstaken zoals Office-apps. Webbrowsen gaat razendsnel op deze pc’s en zelfs voor lichte foto- en videobewerking kan je prima gebruikmaken van zo’n compacte Dell. Ophangen is ook mogelijk dankzij de VESA-bevestigingspunten, waarmee je de mini-pc met een extra adapter aan je monitor kan bevestigen. Dell heeft trouwens ook een concurrent voor de P3 Ultra: de Pro Max Micro-desktop. Die is net iets minder compact, maar biedt wél de mogelijkheid om een grafische kaart te kiezen.
Schrijf je in op onze nieuwsbrief en ontvang elke week het beste van Clickx in je mailbox.
Volg Clickx op Google Nieuws om onze nieuwste artikels in je feed te krijgen. Vergeet niet om op ‘Volgen’ te klikken.
Krijg Clickx magazine 10 keer per jaar (waarvan 2 extra dikke dubbelnummers) keurig thuisbezorgd.
Schrijf je in op onze nieuwsbrief
Ontvang elke week het beste van Clickx in je mailbox.
Geniet van exclusieve deals in onze webshop, met verbluffende kortingsacties op hoogwaardige producten.
