Wanneer je op het internet surft, registreren webservers allerlei informatie. Daar hoort alvast het IP-adres van je pc bij, en van daaruit is het maar een kleine moeite om bijvoorbeeld je geografische locatie te bepalen (of toch die van je provider). Ben je niet opgezet met zo’n nieuwsgierig internet? Je kan alvast een proxyserver inschakelen. Die zorgt dat jouw pc verbinding maakt met die server, waarna hij als tussenstation of proxy fungeert voor de communicatie tussen jouw pc en de webserver(s) die je wil bezoeken.
Het Tor-project gaat echter een stap verder. In plaats van één proxy te gebruiken, zet Tor een gans netwerk van tussenstations in. Wanneer je pc verbinding met een webserver wil leggen, volgen de datapakketjes een willekeurige route langsheen deze relays, waarbij de ene alleen het IP-adres van de vorige en de eerstvolgende relay in de keten kent. Geen enkele machine kent dus het complete traject. Voor wie het zich afvraagt: Tor staat voor The Onion Router, met het idee dat bij elke volgende relay het IP-adres van een vorige wordt ‘afgepeld’.
STAP 1 / Downloaden
Voor je met Tor van start gaat, eerst dit nog: hou er rekening mee dat surfen via het TOR-netwerk vaak trager verloopt! Aan de andere kant: je kan op elk moment beslissen Tor weer links te laten liggen. De complete Tor Browser Bundle download je gratis op www.torproject.org. Net onder de (oranje) knop Download Tor Browser Bundle vind je een uitklapmenu waarin je de gewenste taal selecteert. Ik hou het bij Nederlands en bij de Windows-variant, want jawel: Tor is er ook voor Linux- en Mac-adepten.
STAP 2 / Installeren
Een dubbelklik op het gedownloade exe-bestand verraadt dat het eigenlijk om een zelfuitpakkend archief gaat. Geef aan in welke (bij voorkeur lege) map je de bestanden wil uitpakken en klik op Extract. Een echte installatie is dus niet nodig, maar hou er rekening mee dat Tor lokaal bepaalde gegevens opslaat. Als je dat verkiest, geef je hier dus een verwijderbaar medium op, zoals een USB-stick. Dat heeft het voordeel dat je de mogelijkheid om anoniem te surfen net zo vlot ook in je broekzak stopt. In de uitgepakte map tref je de submap Tor Browser aan en meer heb je niet nodig. Die bevat namelijk ook een aangepaste versie van Firefox.
Aangepast, zodat je effectief anoniem het Web op kan.In principe zou je Tor ook met je eigen, vertrouwde browser aan de praat kunnen krijgen, maar dat is geen goed idee aangezien die browser niet optimaal geconfigureerd is voor de samenwerking. Het is evenmin een goed idee bijkomende browser plug-ins te installeren in de Tor browser: dat verhoogt alleen maar het risico op informatielekken. Jammer, maar helaas: ook Flash hoort bij die verguisde plug-ins en die heeft de Tor browser dus standaard uitgeschakeld. Anders gezegd: geen YouTube-filmpjes via Tor.
STAP 3 / Opstarten
Klik in de map Tor Browser het bestand Start Tor Browser.exe aan. Er verschijnt nu een venster waarin je de opstart van een verbinding met het Tor-netwerk kan volgen. Normaliter duurt dat slechts een tiental seconden, waarna (de aangepaste versie van) Firefox je trots een geslaagde verbinding meldt. Die deelt je meteen ook mee wat je IP-adres is – of liever lijkt te zijn – en dat is dus geen IP-adres dat je van je provider krijgt. Een bezoekje aan een site als www.whatismyip.nl bevestigt dat adres.
Klik op het pictogram van de ui in de werkbalk van je browser en kies Nieuwe identiteit als je een ander IP-adres wil. Werp ook even een blik in het systeemvak van je Windows taakbalk. Ook daar merk je een pictogram op met de melding Verbonden met het Tor netwerk! Rechtsklik je op dit pictogram, dan kan je onder meer een logboek opvragen, evenals een grafiek met de bandbreedte die je via Tor bekomt. Ook leuk: de optie Netwerk Kaart toont je de relays die op dat moment binnen Tor actief zijn en waar je wellicht op een bepaald moment ook gebruik van zal maken. Klik zo’n relay aan om meer details te zien, zoals de locatie, IP-adres en uptime.
STAP 4 / Beveiliging checken
Je vraagt je misschien af waarom Tor zich niet eenvoudigweg in jouw Firefox nestelt, maar gebundeld met een eigen Firefox-versie komt. Dat is misschien wat vervelend (want niet jouw favorieten, enz.), maar wel noodzakelijk om je anonimiteit beter te kunnen garanderen. Tor heeft namelijk allerlei opties in Firefox aangepast zodat je nog meer bent afgeschermd.
Een voorbeeld. Klik op de Tor-knop in de werkbalk van Firefox en kies Voorkeuren. Op het tabblad Beveiligingsinstellingen lees je af over welke beschermingsmaatregelen het zoal gaat. En dat zijn er heel veel, verdeeld over een 8-tal tabbladen. Overloop ze gerust, maar verwijder alvast geen vinkjes bij opties die cruciaal blijken en bij voorkeur ook niet bij aanbevolen opties. Op het tabblad Cookies blijkt standaard de optie Gebruik het Cookie Beveiligingen dialoogvenster om te kiezen ingesteld. Dit venster kan je inderdaad openen door het Tor-pictogram aan te klikken en vervolgens Cookie Beveiligingen te selecteren. Je kiest dan zelf welke cookies je tegen verwijdering wil beveiligen en welke je liever kwijt bent.
STAP 5 / Eigen relay opzetten
Voor veel lezers zal deze stap er net een teveel zijn, maar je kan effectief je eigen Tor-relay opzetten. Voor wie zich toch aangesproken voelt: klik het Tor-pictogram in het systeemvak met de rechtermuisknop aan en kies Instellingen. Druk op de knop Delen en stip Relay traffic inside the Tor network aan of Relay traffic for the Tor network (exit relay). In dit laatste geval geef je aan dat je bereid bent als laatste relay van een keten op te treden. Vervolgens vul je op het tabblad Standaard Instellingen een geschikte alias (bijnaam) in en plaats je eventueel een vinkje bij Poging om port forwarding automatisch in te stelen (sic).
De Test-knop vertelt je of dat is gelukt. Op het tabblad Bandbreedte instellingen kies je best Aangepast in het uitklapmenu en stel je de gewenste gemiddelde en maximale bandbreedte in die je ter beschikking wil stellen (opgelet: in kiloBYTE per seconde). Fungeert je pc als exit relay dan kan je op het tabblad Uitgaand Beleid aangeven voor welk soort internetverkeer je als relay wil optreden – bijvoorbeeld alleen voor websites of ook voor IM of IRC.
