Intro
Audacity is de bekendste gratis audiobewerker op het net. In deze workshop loods ik je door de interface en vertel ik hoe je de zang kan verwijderen uit een nummer in je muziekcollectie. De tekst moeten je gasten maar van buiten kennen.
STAP 1: Audacity installeren & importeren
Op http://audacity.sourceforge.net download ik versie 1.3.12 bèta, omdat ik met Windows 7 werk en de stabiele versie (1.2.6) dat besturingssysteem niet ondersteunt. Werk je met een ander OS, dan kan je die versie wel gebruiken, maar hou er dan rekening mee dat de interface er iets anders uitziet.
Op de downloadpagina vind je het installatiebestand onder Aanbevolen download. Tijdens het binnenhalen klik je bij Optionele downloads op De LAME MP3 encoder, waarna je de link naar de LAME downloadpagina volgt en daar op Lame_v3.98.2_for_Audacity_on_Windows.exe klikt.
Wanneer alle downloads voltooid zijn, installeer je eerst Audacity en dan de Lame-encoder. Die heb je straks nodig om je creaties als mp3 te kunnen bewaren. Tijdens de installatie van Audacity kies ik Nederlands als taal.
Omdat ik hier op een kantoor zit waar iedereen mij kan horen, ga ik voor deze workshop geen zanglijn inzingen maar een kant-en-klaar lied importeren. Moeilijk is dat niet: je kan mp3-bestanden gewoon naar Audacity slepen, ofwel een omweg maken via Bestand, Importeren, Audio.
Je ziet nu de geluidsgolven van het linker- en rechterkanaal van de stereo-opname boven elkaar staan. Aan de linkerkant van elk spoor kan je het volume aanpassen door de schuifbalk met + en – te verschuiven; door aan de balk met L en R te prutsen, verander je het stereobeeld.
STAP 2: Zang verwijderen
Als je een karaoke-avond wil organiseren, maar niet de nodige machines in huis hebt, kan je met Audacity zelf de zang verwijderen van je favoriete nummers. Enige voorwaarde is dat ze in stereo opgenomen zijn. Importeer een nummer zoals in stap 1, klik op het zwarte omgekeerde driehoekje naast de naam van het spoor en selecteer Stereospoor splitsen. Klik bij beide sporen op de naam en kies Mono in het uitklapmenu.
Selecteer nu het volledige onderste spoor door net onder de spoornaam te klikken. Het spoor wordt donkergrijs in plaats van lichtgrijs. In het Effecten-menu kies je Spiegelen om het spoor om te keren. Wanneer je het nummer nu afspeelt, is de zang zo goed als verdwenen.
De muziek zal ook wat dunner klinken, omdat je eigenlijk zowat alles in het midden van het stereobeeld hebt weggehaald. Maar met wat geestrijke dranken in de buurt zal dat niemand opvallen. Combineer de twee sporen opnieuw door ze samen te selecteren en in het menu Sporen op Mixen en doorrekenen te klikken.
STAP 3: Een nummer verkorten
Karaoke is leuk, behalve wanneer iemand de volle zes minuten en 28 seconden van Metallica’s Nothing Else Matters wil volmaken. Tijd om wat in het vlees van het nummer te snijden en het wat sneller te doen eindigen. Klik rechts naast de afspeelknoppen op het vergrootglas.
Bepaal rond welk tijdstip je het nummer wil afronden en zoom in op de geluidsgolven van het nummer door je linkermuisknop ingedrukt te houden en te slepen in het nummer. Zodra je de knop loslaat, zoom je in op het gebied tussen de twee streepjeslijnen.
Selecteer nu terug het gewone cursoricoon. Speel het stuk waarop je hebt ingezoomd af en probeer uit te vissen waar er een nieuwe maat begint. Daar heb je natuurlijk wel wat muzikaal gevoel voor nodig. Selecteer nu een stukje muziek vanaf het begin van die maat en klik in het menu op Genereer, Stilte. Bevestig met OK, en het geselecteerde stuk muziek verandert in een vlakke lijn.
STAP 4: Overbodige stilte wissen
Klik opnieuw op het vergrootglas en zoom uit door met je rechtermuisknop te klikken. Probeer door in te zoomen het begin van het einde van het nummer te vinden en verwijder een stuk muziek op dezelfde manier als daarnet. Zoom nu terug uit, selecteer alle muziek tussen de twee lege stukken en druk op Delete om het overbodige stuk te verwijderen.
Deselecteer de muziek door ergens buiten het spoor te klikken en klik in de menubalk op Bewerken, Losmaken bij stiltes. De stilte tussen begin en einde wordt automatisch gewist, en de twee delen komen los van elkaar te staan.
STAP 5: Twee sporen mixen
Klik bij de zes cursorknoppen op het exemplaar met de dubbele pijl en sleep vervolgens het einde van het nummer tot tegen het eerste deel. Als je goed geknipt hebt, zal de overgang tussen beide stukken zo goed als onhoorbaar zijn.
Klopt het toch niet volledig, dan dubbelklik je op het tweede stuk met de gewone cursor om het in zijn geheel te selecteren. Gebruik de toetsencombinatie Ctrl+X om het stuk te knippen en klik op Sporen, Toevoegen, Audiospoor. Klik ergens in het nieuwe spoor en gebruik Ctrl+V om het geknipte stuk te plakken.
Met de cursor met de twee pijltjes versleep je dat stuk nu tot het eerste deel goed overvloeit in het tweede. Selecteer eventueel een klein deel van het eerste stuk en kies Effecten, Fade-out. Je kan hetzelfde doen bij het tweede stuk, maar dan met een fade-in.
Ben je tevreden over de overgang, dan klik je ergens buiten de sporen en vervolgens op Sporen, Mixen en doorrekenen om ze weer samen te voegen op één spoor.
STAP 6: De klank bijwerken
Het karaokelied is bijna klaar, maar je kan best eerst de klank nog een beetje bijwerken. Selecteer het volledige spoor en klik op Effecten, Versterken. Je kan het dialoogvenster meteen sluiten met een druk op OK, want Audacity voorziet automatisch de grootst mogelijke versterking zonder het geluid te oversturen.
Wil je het dunne geluid wat oppoetsen, selecteer dan een representatief stukje uit het nummer en klik op Effecten, Equalizer. Stip links onderaan in het venster Grafische EQ aan en geef met de verticale schuifbalken waar nodig de frequenties een zetje. Wellicht zal een bultje tussen de 150 en de 450 Hz het beste resultaat geven.
Met een druk op Voorbeeld hoor je meteen wat je wijzigingen teweeg brengen. Heb je de ideale instelling gevonden, dan druk je op Annuleren en selecteer je het hele nummer. Ga opnieuw naar de equalizer, die je instellingen heeft onthouden, en druk op OK om de wijziging door te voeren.
STAP 7: Exporteren
Voor je je bewerking kan gebruiken op de karaoke-avond, moet je het nummer nog exporteren naar een formaat dat jouw mediaspeler lust. Dat doe je met Bestand, Exporteren. Je kan kiezen uit verschillende formaten, zoals wav, AIFF en mp3. Kies voor mp3 en druk op Opties.
Daar kan je de geluidskwaliteit nog aanpassen, maar 192 kbps lijkt me in dit geval meer dan genoeg. Druk op Save en vul vervolgens enkele gegevens in, zoals de naam van de artiest en de songtitel. Anders wordt het straks moeilijk om een duidelijke lijst samen te stellen. Bevestig met OK en wacht geduldig tot het bestand klaar is.
