Het internet lijkt wel een speeltuin te zijn geworden voor fraudeurs, die nietsvermoedende surfers geld afhandig proberen maken. Dat kan via zoekertjes op 2dehands.be en Facebook Marketplace, maar ook bij zogenaamd financieel advies. Gelukkig kan je zulke oplichters steeds te slim af zijn.
Kopen op internet: bron van ellende
Als je werkelijk geen slachtoffer wil worden, moet je nooit financiële transacties via internet laten plaatsvinden. Dat kunnen we alvast onderstrepen. De meeste fraudeurs maken gebruik van de hebberigheid van mensen. Ze bieden iets aan voor een opmerkelijk lage prijs. Te mooi om waar te zijn… en het is in de meeste gevallen niet waar. Voorbeelden te over: je zoekt naar een leuke vakantie en mensen hebben een bekende site nagemaakt. Je bevestigt je reservering en een paar uur laten is de site niet meer actief: weg vakantie, weg geld. Let op: hier wordt gebruikgemaakt van het feit dat je via internet zoekt naar een leuke aanbieding. Zelfs als je direct het internetadres van een bekende reisaanbieder invoert, kan het fout gaan. Om dit te demonstreren kijken we wat er gebeurt als je bij Google een bekend hotel invoert om een boeking uit te voeren. Zoek maar eens naar het Amstel Hotel in Amsterdam. Wat zijn de eerste adressen die verschijnen… Inderdaad, niet de website van het Amstel Hotel zelf. Een bedrijf als 2dehands.be heeft hier natuurlijk behoorlijk last van en ze geven tal van tips om onaangename ervaringen te voorkomen. Een wel heel enge variant is de degene waarbij je een artikel wordt aangeboden dat je mag afhalen. De plek waar je het moet afhalen blijkt een afgelegen plaats te zijn. Enfin, je begrijpt nu al waar deze misdadigers op uit zijn.
Belangrijke tips
- Wees uitermate kritisch als iets “te mooi is om waar te zijn”.
- Controleer het internetadres via Google om te zien of er iets bekend is over dat internetadres. Op die manier kan je al veel ellende voorkomen.
- Als je bedrogen bent, neem dan altijd contact op met de politie.
- In al dit soort situaties kun je hulp vragen bij slachtofferhulp.
- Stuur nooit kopieën van identiteitspapieren. Deze kunnen gebruikt worden voor identiteitsfraude
Babbeltruc
Het woord truc maakt direct duidelijk waar het om gaat: een babbeltje met een onaangename afloop. De fraudeur probeert op een of andere manier met jou in contact te komen. Het kan zijn dat ze aanbellen of (dat is een veel voorkomende vorm) men belt je op. Vervolgens wordt getracht je te intimideren. Men vertelt bijvoorbeeld dat er een bende is die je rekening heeft gehackt. Snel handelen is nu noodzaak. Bovendien wordt gemeld dat het aan de router voor internet ligt die zich in je huis bevindt. Maar geen nood: je wordt direct geholpen. Er zal een medewerker van de bank komen om het apparaat te wisselen. Mooi verhaal toch… Wat weet jij nu van een router voor internet. En ja, je kan gehackt worden. Eenmaal in huis wordt er ergens wat gefrommeld en ze vragen vervolgens te testen of het nu goed gaat. Ze bellen nog even de bank op. Alles lijkt reëel. Maar vanaf nu ben je al bijna het slachtoffer. Ze vragen naar de pincode of ze vragen eerst eens een foute code in te voeren, terwijl ze toekijken. Er zijn talloze varianten, maar tot slot weten ze jouw inlogcode en melden ze je dat het echt mis is. Dan verwisselen ze bijvoorbeeld je pinpas voor een verlopen pas, ze vertrekken om vervolgens je rekening te plunderen.
Belangrijke tips
- Laat geen onbekende mensen binnen.
- Geef aan dat je eerst zelf de bank zal bellen en vraag ze naar hun naam. Wedden dat ze direct verdwenen zijn?
- Als je slachtoffer bent, neem dan direct contact op met de politie.
- Veel mensen schamen zich daarna; besef dat het velen is overkomen en dat je je niet hoeft te schamen. Neem ook contact op met familie zodat deze je kunnen ondersteunen.
Babbeltruc Engels
De volgende Engelstalige babbeltruc wordt door criminelen gebruikt. Je krijgt een telefoontje met een onaangenaam bericht. De boodschap is wel in het Engels, maar het blijkt al snel dat er iets in het buitenland gebeurd is. We luisteren aandachtig naar het bericht en horen dan de volgende beslist nare mededeling.
- Je blijkt te worden gezocht voor een moord ergens in Amerika.
- Je moet direct contact opnemen met een official door op “1” van je toetsenbord te drukken…
Hela, denk je… een ding is zeker, dat kan ik niet gedaan hebben, want ik weet toch dat ik al die tijd in België was. Dus zal ik dat maar direct vertellen want dan ben ik tenminste van al dat gedoe af. Je drukt dus op 1. We zullen het verhaal niet verder afmaken, want het gaat hier duidelijk om een telefonische babbeltruc. De criminelen maken zelfs gebruik van een bandje zodat ze vele telefoonnummers tegelijk kunnen bellen. En denk je dat niemand erin trapt? Helaas, sommige zijn zo duizenden euro’s van hun rekening kwijtgeraakt. Verdwenen ergens in Bangladesh… Ga er maar aan staan.
Het beschreven voorbeeld kent ook de nodige varianten:
- Zo kan het telefoontje van de Dutch Supreme Court komen of van de National Police.
- Zo kan het zijn dat er een arrestatiebevel voor jou is uitgevaardigd wegens handel in drugs enzovoort.
Het is een voorbeeld van een babbeltruc die je misschien niet direct doorziet. Maar we merken dan wel op dat:
- Het bericht totaal onpersoonlijk is. Je wordt niet bij naam genoemd.
- De zogenaamde afzender wel erg vreemd is. Zou de Dutch Supreme Court zich met dit soort zaken bezig houden?
We weten dat als je op 1 drukt je een Engelstalige persoon aan de lijn krijgt met een opvallend accent (alsof de persoon uit India komt). Ook dat moet weer een aanwijzing zijn.
Tip: het belangrijkste en eigenlijk enige advies is: sluit het gesprek direct af door zonder iets te zeggen op te hangen.
Beleggingsfraude/boilerroomfraude
Met de regelmaat van de klok zien we een artikel waar iemand tonnen kwijt is aan een belegging die ogenschijnlijk geweldig sterk was… maar helaas. Het gaat hier om een combinatie van gretigheid op grote winsten en goedgelovigheid. In een landelijke krant lezen we: van alle soorten online oplichting worden via boilerroomfraude de grootste bedragen buitgemaakt. Dit gaat met soms heel echt lijkende beleggingswebsites en ’adviseurs’, die vermogenden met veel moeite overhalen hun geld te investeren. Een vrouw was zo in de ban van dergelijke beleggingsbandieten, dat zij ruim anderhalf miljoen overmaakte. Haar bank hoeft die schade niet te vergoeden… Een even verderop lezen we: …In oktober zag de vrouw op haar bankafschrift de naam van een bank die is gevestigd op de Krim, het schiereiland in de Zwarte Zee dat in 2014 door Rusland is afgenomen van Oekraïne. Toen begreep ze dat ze werd opgelicht en stopte ze met geld overmaken. De Nederlandse ombudsdienst voor financiële diensten oordeelt – net als in vergelijkbare zaken, waarin de schade meestal wel minder groot was – dat de bank in deze kwestie vooral als betaaldienstverlener heeft opgetreden.
De vrouw heeft het geld doelbewust naar de oplichters overgemaakt en de bank heeft die betalingen in goede banen geleid. Veel verder reikt de zorgplicht niet… (bron: De Telegraaf, 21 maart 2020). Zo’n boilerroom is dus een club van fraudeurs die mensen persoonlijk benaderen met zeer aantrekkelijke beleggingsvoorstellen. Met de nodige charmes en overredingstechnieken trappen de mensen erin en krijgen waardeloze beleggingspapieren. Ombudsfin is een Belgische instantie waar consumenten hun protest kunnen indien en die vervolgens nagaat of een bank onjuist heeft gehandeld. In de meeste gevallen is het verwijt dat de bank onvoldoende bescherming heeft geboden niet geldig. Bij dit soort transacties ben je zelf verantwoordelijk en de bank fungeert dan puur als instantie om geld over te maken.
Tips
- Als een belegging te mooi is om waar te zijn, dan is het ook meestal niet waar.
- Laat je altijd door meer mensen informeren!
- Ga na waar het geld naartoe gaat.
- Houd de waarschuwingslijsten van de AFM en de boilerroomalerts van Opgelicht? goed in de gaten.
- Controleer op internet via zoekmachines de naam van het aandeel.
- Bedenk dat het altijd om transacties gaat buiten het toezicht van de AFM… dat is op zichzelf al een waarschuwing.
Digitaal weerbaar!
Dit artikel is een hoofdstuk uit het boek ‘Digitaal weerbaar!’ van Matthijs Akkenaar en Kasper Boon, een uitgave van Van Duuren Media.
Er moet tegenwoordig ontzettend veel digitaal geregeld worden. Communicatie met de overheid, je krantenabonnement, je energieleverancier… Het is niet altijd even makkelijk. “Je kunt dat ook zelf regelen op onze website”, krijg je dan te horen. Toch is dat niet voor iedereen altijd even eenvoudig. Je voelt je dan een digibeet, omdat je er niet meteen uit komt. Het is net alsof je helemaal niets snapt van de moderne digitale wereld. En om het nog moeilijker te maken, zijn er ook nog eens allemaal oplichters actief op het internet en in je e-mail.
Dit boek is het eerste boek dat zich duidelijk op deze digitale weerbaarheid richt. Dankzij de helder geschreven tekst word je aan de hand van de volgende onderwerpen digitaal weerbaar gemaakt:
- Internet, wat kun je ermee?
- Een stukje geschiedenis en verwachtingen voor de toekomst.
- Ken je apparaat!
- Veiligheid voorop.
- Zelf aan de slag op internet.
- Oplichters te slim af zijn.
- Mediawijsheid.
‘Digitaal weerbaar!’ is onder meer verkrijgbaar bij Standaard Boekhandel, voor 20 euro.
