Disney kondigde hun nieuwe re-aging-technologie een dag voor de eerste trailer van Indiana Jones and the Dial of Destiny aan en dat zal misschien ook geen toeval zijn geweest, want in die trailer zagen we een digitaal verjongde Harrison Ford voorbijkomen. Door middel van deze re-aging-technologie kan de acteur er in de nieuwe film weer net zo uitzien als in de eerste paar films uit de jaren tachtig. Dat is enorm indrukwekkend en maakt interessante verhaallijnen mogelijk. De kwaliteit van dit soort technologieën is ook enorm snel toegenomen in de afgelopen jaren, want het ziet er ook al een stuk overtuigender uit dan de jonge Luke Skywalker in de laatste aflevering van The Mandalorian seizoen 2 uit 2020.


FRAN
FRAN, ofwel ‘Face Re-aging Network’ is de naam voor Disney’s nieuwe re-aging-technologie. Disney lijkt nu al een tijdje het voortouw te nemen als het gaat om het verbeteren van de kwaliteit van deze technologieën. In 2016 zagen we de digitale recreaties van Princes Leia en Grand Moff Tarkin in Rogue One: A Star Wars Story. Het was al een stuk beter dan eerdere pogingen, maar nog steeds niet echt overtuigend. Vier jaar daarna kregen we voor het eerst in een hele lange tijd weer een jonge Luke Skywalker in beeld te zien in The Mandalorian. Er was online veel kritiek op de kwaliteit van deze digitale recreatie. Daar lijkt Disney rekening mee te hebben gehouden, want in The Book of Boba Fett kwam de jonge Luke Skywalker weer terug, maar dit keer weer een stukje realistischer. Voor de terugkeer van de jonge Luke Skywalker werd er onder andere gebruikgemaakt van deepfake-technologie (in Clickx 410 besteedden we daar een achtergrond stuk aan, nvdr). FRAN heeft ook wel iets weg van de deepfake-technologie. Dit systeem analyseert namelijk duizenden gezichten die kunstmatig gegenereerd zijn om zo voorspellingen te kunnen doen over hoe menselijke gezichten ouder worden. Die informatie kan worden toegepast om echte menselijke gezichten jonger of ouder te maken op een realistische wijze, en ook bij bewegende beelden). Vaak vallen zelfs de meest succesvolle voorbeelden van digitale gezichten namelijk uit elkaar als ze moeten bewegen.
Gevaren voor de filmindustrie
Het wordt dus allemaal steeds makkelijker en goedkoper gemaakt voor filmmakers om acteurs jonger (of ouder) te maken, maar wat doet dat met de filmindustrie? Gaat Scorsese alleen nog maar films maken met Robert De Niro in de hoofdrol, omdat zijn leeftijd toch niet meer uitmaakt? Waarom zou Hollywood op zoek gaan naar de volgende Robert De Niro of Leonardo DiCaprio als ze die acteurs jarenlang kunnen blijven gebruiken en voor vrijwel elke leeftijd kunnen casten? Als dit soort technologie zijn ultieme doel bereikt, dan moet je als acteur niet alleen concurreren met mensen van je eigen leeftijd, maar ook met (bekende) acteurs van allerlei andere leeftijden. Daarnaast kan dit soort technologie dus op een dubieuze manier worden toegepast, zoals in Rogue One: A Star Wars Story. Het personage Grand Moff Tarkin werd in die film digitaal gerecreëerd, maar de oorspronkelijke acteur (Peter Cushing) was toen al overleden. Het personage werd aan de hand van archiefbeelden en de bewegingen en stem van een andere acteur weer tot leven gewekt. Peter Cushing heeft zelf niet kunnen beslissen of hij het hiermee eens was, dat hebben zijn nabestaanden besloten. Dat is dan misschien qua wetgeving geen probleem, maar het is mogelijk wel een ethisch probleem. Je kan een overleden acteur in principe allerlei rare dingen laten zeggen of doen. Het is een ander verhaal als de acteur er zelf (voor zijn of haar dood) toestemming voor heeft gegeven. Dat heeft bijvoorbeeld James Earl Jones (de stem van Darth Vader) gedaan met zijn stem. Disney mag in de toekomst met A.I. zijn stem nabootsen. Ook dat is misschien een beetje jammer, omdat we op die manier misschien nooit meer oude verhalen en personages loslaten om originele ideeën te verzinnen.
Tweestrijd
Aan de ene kant kan het dus op ethisch gebied dubieus zijn en ook originaliteit in Hollywood tegenhouden, maar aan de andere kant kan het ook leuk zijn om bepaalde personages nog eens te zien zoals we ze van vroeger gewend zijn. Het is een lastige kwestie, want de technologie kan ook gebruikt worden om acteurs ouder te maken zoals we bijvoorbeeld in Avengers: Endgame zagen bij Chris Evans. Een technologie zoals FRAN kan wel voor realistischere oudere en jongere versies van personages zorgen dan wanneer er andere acteurs gecast worden om verschillende leeftijden van een personage te vertolken of wanneer acteurs met make-up en protheses ouder worden gemaakt. Het gevaar zit hem vooral in onnodig gebruik en het verliezen van de (overgebleven) originaliteit, maar het voordeel is extra realisme voor een beter inlevingsvermogen.