De CPU en GPU zijn de twee belangrijkste onderdelen bij het bouwen van een pc en dit zijn meestal ook de duurste onderdelen. Besparen doe je toch best op andere onderdelen, om te zorgen dat je processoren hebt die aan je vereisten voldoen, al hoef je natuurlijk niet per se de duurste en allerbeste opties te kiezen.
Natuurlijk zijn er nog veel meer belangrijke onderdelen die je nodig hebt bij het bouwen van een pc, zoals de voeding, het RAM en het moederbord (waar we zo nog even op terugkomen), maar de processor is echt het brein van je pc en een goede grafische kaart is belangrijk voor zaken als gaming, videobewerking, het maken van 3D-renders en andere creatieve bezigheden. Het is daarom belangrijk om te bepalen wat je precies allemaal wil kunnen doen met je nieuwe pc en wat je budget is. In deze lijst vind je een aantal van de beste processors en grafische kaarten die momenteel beschikbaar zijn. Dat betekent dus dat dit vooral vrij dure opties zijn, maar er zijn altijd ook nog wel uitstekende goedkopere opties te vinden (bijvoorbeeld van de vorige generatie). Toch hebben we niet alleen voor de duurste en beste CPU’s en GPU’s gekozen. We hebben namelijk voor beide categorieën ook de optie met de beste prijs-kwaliteitverhouding toegevoegd.
CPU: Intel of AMD?
Bij het kiezen van een processor voor je PC, kom je altijd óf bij Intel óf bij AMD uit. Een tijdje geleden was de keuze meestal vrij gemakkelijk, omdat Intel-chips toen over het algemeen veel beter waren, maar AMD heeft zijn chips de afgelopen jaren steeds meer verbeterd en nu is het echt een nek-aan-nekrace, waarbij het over het algemeen meer gaat om waar je de processor vooral voor wil gebruiken. Als de prijs niet uitmaakt, dan krijg je bij Intels beste chips simpelweg de beste ruwe prestaties, maar AMD levert dan weer de beste processor voor gaming. Als je vooral op zoek bent naar een goede prijs-kwaliteitverhouding, dan is AMD momenteel ook de betere keuze. Voor de meest high-end prestaties kan je wel nog het beste terecht bij Intel, maar AMD biedt gewoon voor vrijwel elk budget wel een chip aan waarbij je echt waar voor je geld krijgt.
De CPU’s die je in ons overzicht terugvindt worden overigens niet geleverd met een eigen koeler, dus je moet wel nog op zoek gaan naar een losse CPU-koeler. Er zijn over het algemeen twee gebruikelijke opties voor een CPU-koeler (als je geen zin hebt om zelf custom waterkoeling te installeren): een luchtkoeler of een AIO-koeler (All-in-one). Een luchtkoeler maakt gebruik van een koelplaat (heat sink) en ventilatoren om je CPU af te koelen, terwijl een AIO-koeler via het contactpunt met de CPU de hitte doorgeeft aan een vloeistof (vaak gedestilleerd water met propyleenglycol), waarbij deze vloeistof constant door een buis wordt gepompt naar een radiator, die de hitte vervolgens weer doorgeeft aan zijn aluminium vinnen en die vinnen worden dan weer afgekoeld door middel van ventilatoren. Over het algemeen is een luchtkoeler prima als je niet te veel wil gaan spelen met de standaard kloksnelheid van je CPU. Dit soort koelers vereisen ook bijna geen onderhoud en je hoeft ze ook niet snel geheel te vervangen, want over het algemeen kan er alleen iets misgaan met de ventilatoren en die zijn relatief gemakkelijk (en voor weinig geld) te vervangen. Een AIO-koeler kan wat beter omgaan met (overklokte) CPU’s die nogal heet worden en meestal past een AIO ook gemakkelijker in cases van verschillende groottes. Ze zijn wel iets lastiger te installeren en moeten volledig worden vervangen als er een onderdeel kapot gaat.
GPU: Nvidia of AMD?
Tijdens je zoektocht naar een grafische kaart kom je waarschijnlijk voor de keuze tussen Nvidia en AMD te staan. Intel is recentelijk ook begonnen met het produceren van grafische kaarten, maar die eerste generatie is nog niet echt aan te raden, wanneer het aanbod van Nvidia en AMD gewoon nog veel beter is. De GPU’s die je hier terugvindt zijn voornamelijk gericht op gamers, maar ze zijn meestal ook geschikt voor allerlei verschillende creatieve taken, die wat meer grafische kracht vereisen. De situatie is hier redelijk vergelijkbaar met die van de CPU’s. Nvidia is voor een lange tijd bij vrijwel elk budget de meest logische keuze geweest, maar AMD heeft zijn GPU’s langzamerhand steeds meer verbeterd en nu staan ze eigenlijk toch wel ongeveer op gelijke voet. Toch hebben ze wel allebei hun specialiteiten en komt het er dus weer een beetje op neer waar jij naar op zoek bent. Nvidia-GPU’s gaan beter om met ray tracing en de krachtigste grafische kaart van Nvidia is ook wel net iets krachtiger dan het beste van AMD. AMD levert over het algemeen echter, net als bij zijn CPU’s, de beste prijs-kwaliteitverhouding. In de huidige GPU-generatie heeft AMD wel nog niet veel verschillende grafische kaarten uitgebracht en heeft Nvidia momenteel meer opties voor verschillende budgetten.
Wat voor moederbord heb je nodig?
Het moederbord vormt eigenlijk de basis van je hele pc. Je sluit namelijk vrijwel alle andere onderdelen direct op het moederbord aan en via het moederbord kunnen ze vervolgens allemaal met elkaar communiceren. Het specifieke moederbord dat je kiest, bepaalt dan ook wat voor andere onderdelen je überhaupt nog kan aansluiten. Toch is het in principe niet het eerste onderdeel dat je uitkiest. Meestal selecteer je eerst een CPU, want afhankelijk van welke CPU je kiest, heb je een bijpassend moederbord nodig. Intel en AMD gebruiken allebei een ander soort ‘processorsocket’ voor hun processors. Daarom worden er sowieso al aparte moederborden gemaakt voor Intel- en AMD-chips. Daarnaast gebruiken vaak verschillende generaties van CPU’s (van hetzelfde merk) ook weer andere processorsockets, hoewel ze soms ook een paar generaties meegaan. Daarnaast ondersteunt een specifieke socket vaak meerdere chipsets. Een chipset bestaat uit een combinatie van de software en hardware van het moederbord en zorgt ervoor dat alle onderdelen van de pc dus met elkaar kunnen communiceren. De naam van de chipset staat vrijwel altijd vermeld in de productnaam van een moederbord. Na het kiezen van je processor kijk je dus eerst in welke socket(s) deze past, vervolgens kijk je wat voor chipsets daar dan bij horen en uiteindelijk kun je aan de hand daarvan een moederbord kiezen. Op de productpagina’s van de verschillende CPU’s op Intels en AMD’s websites kan je bij de specificaties ook zien wat voor sockets en chipsets ondersteuning bieden voor een specifieke processor. Bij het kiezen van een moederbord is het handig om rekening te houden met alle aansluitingen en andere specificaties die je meteen nodig hebt (voor je andere onderdelen) en die je misschien later nog wil gebruiken. Als je bijvoorbeeld meerdere NVMe-SSD’s wil gebruiken, dan moeten er genoeg aansluitingen voor deze SSD’s op het moederbord zitten. Het is ook belangrijk om te letten op de snelheden van onder andere het RAM en dit soort SSD’s, zodat je geen RAM of SSD koopt die je niet optimaal kan benutten. Ook moet het formaat van het moederbord natuurlijk passen in de case die je kiest.
Intel Core i9-13900K
De Intel Core i9-13900K is een van de beste processors die je momenteel kan kopen. Hij levert geweldige prestaties bij single- en multi-thread-workloads. Het is een geweldige CPU voor gaming en voor productiviteit. Misschien is de AMD Ryzen 9 7950X3D een beter keuze als je echt het allerbeste zoekt voor gaming, maar het verschil is niet enorm groot en de 13900K kan vrijwel alles aan wat je er tegenaan gooit. Deze chip heeft ook nog eens ongeveer dezelfde prijs als zijn voorganger en is goedkoper dan AMD’s beste processor, de Ryzen 9 7950X3D. Het is nog steeds een erg dure chip, maar je krijgt dan ook topprestaties voor die prijs en je kan er dan ook wel een tijdje mee vooruit.
Adviesprijs: 600 euro
Eigenschappen: 16 cores, 32 threads, 4,5 GHz basiskloksnelheid, 5,7 GHz boost-kloksnelheid, 80 MB L3-cache, 170W TDP
AMD Ryzen 5 7600X
De AMD Ryzen 5 7600X is misschien wel de processor met de allerbeste prijs-kwaliteitverhouding die je vandaag de dag kan kopen, zeker binnen de AMD-line-up. Het is een relatief betaalbare chip, maar dat wil zeker niet zeggen dat hij matige prestaties levert. Hij kan het natuurlijk niet winnen van de krachtigere Ryzen 9 7950X3D en de Intel Core i9-13900K, maar zijn single-core-prestaties zijn wel bijna gelijk aan die van de krachtigere AMD-modellen. Als je een gamer bent en daarom meer neigt naar AMD, dan is dit een fantastische CPU, die gelukkig ook geen fortuin kost. Er is geen V-Cache aanwezig, maar dat zal je niet echt merken aan je gamingprestaties. In tegenstelling tot de krachtigste processors (zeker van Intel), blijft deze chip ook vrij koel tijdens zwaardere taken.
Adviesprijs: 270 euro
Eigenschappen: 6 cores, 12 threads, 4,7 GHz basiskloksnelheid, 5,3 GHz boost-kloksnelheid, 38 MB L3-cache, 105W TDP
AMD Ryzen 9 7950X3D
De AMD Ryzen 9 7950X3D is momenteel de beste AMD-processor op de markt. Voor gaming is dit de snelste processor die je kan vinden. Hij levert uitstekende prestaties, die ook flink verbeterd zijn ten opzichte van de standaard 7950X. Ook weet hij het bij gaming dus van de 13900K te winnen, hoewel die chip het wint op het gebied van productiviteit. Toch is dit ook nog een uitstekende processor voor creatieve taken. Met zijn relatief lage energieverbruik is de 7900X3D zeker het overwegen waard als je op zoek bent naar een van de best presterende processors op de markt. Hij is echt een stuk energiezuiniger dan Intels beste chip, maar hij is dan ook wel wat duurder.
Adviesprijs: 765 euro
Eigenschappen: 16 cores, 32 threads, 4,5 GHz basiskloksnelheid, 5,7 GHz boost-kloksnelheid, 144 MB L3-cache, 120W TDP
Nvidia GeForce RTX 4070
De Nvidia GeForce RTX 4070 heeft waarschijnlijk toch wel de beste prijs-kwaliteitverhouding van alle grafische kaarten van de huidige generatie. Het is de opvolger van een van de beste grafische kaarten aller tijden (de RTX 3070) en hij weet zijn voorganger dan ook op vrijwel elk gebied (met gemak) te verslaan, of het nu gaat om gamingprestaties of de prestaties bij synthetische tests. Hij is wel duurder geworden dan zijn voorganger, maar gezien de factor waarmee de prestaties gemiddeld zijn verbeterd, is dat nog wel redelijk te verantwoorden. Qua gamingprestaties zit hij bij vrijwel elke resolutie op ongeveer hetzelfde niveau als de RTX 3080 en vaak zelfs ook de 3080 Ti, een grafische kaart die ongeveer het dubbele kostte toen deze uitkwam. Dit is ongetwijfeld voor de meeste mensen de beste grafische kaart die je momenteel kan kopen.
Adviesprijs: 669 euro
Eigenschappen: 5.888 stream-processors, 1.920 MHz basiskloksnelheid, 2.475 MHz boost-kloksnelheid, 12 GB GDDR6X VRAM, 21 Gbps (effectieve) geheugenkloksnelheid, 1x HDMI 2.1/2x DisplayPort 2.1/1x USB-C, 1x 16-pin stroomconnector
AMD Radeon RX 7900 XTX
De AMD Radeon RX 7900 XTX is de beste AMD-GPU die je momenteel kan kopen. Hij kost dan wel net iets meer dan 1000 euro, maar is wel de meest krachtige grafische kaart binnen deze prijsklasse en hij weet met zijn geweldige prestaties over het algemeen ook nog eens de RTX 4080 van Nvidia te verslaan en die kost ook nog eens ongeveer 20% meer. Met AMD’s tweede generatie raytracing-technologie kan je eindelijk in 4K gamen met je instellingen op Ultra en raytracing aan op een AMD-GPU en dat was vorige generatie niet mogelijk. De raytracing is nog niet zo geavanceerd als bij Nvidia’s RTX 4000-serie, hoewel het hier wel beter is dan op de RTX 3090) en hij is ook iets minder geschikt voor creatieve taken dan de opties van Nvidia, maar het is toch nog een van de beste grafische kaarten op de markt, zeker voor gaming.
Adviesprijs: 1.092 euro
Eigenschappen: 4.864 stream-processors, 1.900MHz basiskloksnelheid, 2.500MHz boost-kloksnelheid, 24GB GDDR6 VRAM, 20 Gbps geheugenkloksnelheid, 1x HDMI 2.1/2x DisplayPort 2.1/1x USB-C, 2x 8-pin stroomconnector
Nvidia GeForce RTX 4090
De Nvidia GeForce RTX 4090 is echt de allerbeste grafische kaart die je momenteel kan kopen, maar hij is dan ook enorm duur. Deze GPU levert verbazingwekkend goede prestaties, maar daar betaal je dus flink voor en de prijs-kwaliteitverhouding is misschien dus wel minder goed dan bij bijvoorbeeld de RTX 4070. Het is ook een gigantische grafische kaart, dus zorg ervoor dat je een case met genoeg ruimte hebt en een voeding die krachtig genoeg is (en een moederbord waar hij fatsoenlijk in past). Deze GPU kan in principe alles aan waar je hem maar voor nodig kan hebben. Het is nu eenmaal de krachtigste grafische kaart op de consumentenmarkt. Hij levert soms 2 tot 4 keer betere prestaties dan zijn voorganger, de RTX 3090, bij synthetische tests en tot 2 keer zoveel frames in sommige games. Daarnaast kan je ook nog gebruikmaken van DLSS 3 om nog hogere framerates te krijgen via upscaling (wat overigens ook beschikbaar is op de RTX 4070). Toch zal niet iedereen de kracht van deze GPU nodig hebben, maar als jij wel bereid bent om de hoge prijs te betalen, dan zal je niet snel teleurgesteld zijn.
Adviesprijs: 1.779 euro
Eigenschappen: 16.384 stream-processors, 2.235 MHz basiskloksnelheid, 2.520 MHz boost-kloksnelheid, 24 GB GDDR6X VRAM, 21,2 Gbps geheugenkloksnelheid, 1x HDMI 2.1/3x DisplayPort 1.4a, 1x 16-pin stroomconnector
