Voorheen werkten zogenaamde hard disk drives (HDD’s) nog, zoals de naam suggereert, met een harde schijf. Bewegende onderdelen zorgen ervoor dat informatie op de schijf uitgelezen kan worden én dat er naar het medium geschreven kan worden. Solid state drives of SSD’s maken geen gebruik van bewegende onderdelen. Je hebt geen last van ongewilde trillingen of geluiden. Doordat ze geen bewegende onderdelen gebruiken, blijven de schijven veel langer bruikbaar. Gaven HDD’s na een vier- of vijftal jaren steevast de geest, gaan SSD’s makkelijk langer dan tien jaar mee. Met andere woorden: de nieuwe schijven zijn een pak betrouwbaarder dan die van vroeger.
SSD’s zijn ook een pak sneller dan HDD’s. Als Windows op een SSD geïnstalleerd staat, zal je computer tot drie keer sneller opstarten dan wanneer je een HDD gebruikt. Dat wil niet zeggen dat HDD’s volstrekt waardeloos zijn: voor je geld krijg je namelijk heel wat meer gigabytes dan wanneer je een SSD aanschaft. Programma’s die op een SSD staan zullen echter heel wat sneller werken. Bovendien hoef je een SSD ook nooit te defragmenteren: de schijf zal altijd even snel blijven werken.
Aansluitingsmogelijkheden
Belangrijk bij het aanschaffen van een nieuwe interne SSD, is dat deze compatibel is met je moederbord. Daarvoor is het belangrijk om een idee te hebben van welke poorten er zoal op zitten. Je laptop of pc openschroeven en met het blote oog die poorten proberen herkennen is echter onbegonnen werk. De makkelijkste manier is ongetwijfeld om de handleiding van je toestel of moederbord te raadplegen – informatie over aansluitingsmogelijkheden wordt daar steeds goed gedocumenteerd. De aansluitingen op het moederbord zullen bepalen welke SSD’s je aan het systeem kan koppelen. Een van de meest voorkomende vormfactoren is de 2.5” SATA SSD. De afkorting staat voor ‘Serial ATA’, waarbij ATA voor ‘Advanced Technology Attachment’ staat. Hoewel de standaard anno 2023 niet zo ‘advanced’ meer is, is hij zeer goed bruikbaar voor opslagmedia zoals HDD’s, SSD’s en optische schijflezers. Inmiddels zijn er andere technologieën die veel snellere overdracht mogelijk maken. Een ander en nieuwer type van SSD’s, zijn de M.2-exemplaren. Vooral in laptops en andere draagbare apparaten zijn de kleine M.2-drives schering en inslag geworden. De nieuwe standaard maakt gebruik van de NVMe-interface, die veel sneller is dan de traditionele SATA-interface. Bovendien verbruiken de schijven veel minder energie – ideaal als je energie uit een batterij moet komen, zoals bij een laptop. Bij het aanschaffen van een M.2 SSD moet je wel goed opletten voor een aantal zaken. Elke drive is 22 millimeter breed, maar de lengte kan variëren. Bij het zoeken naar een M.2-SSD let je best op cijfercombinaties als ‘2230’, ‘22110’ of ‘2260’. De laatste twee cijfers geven aan hoe lang de SSD is in millimeters.
Let verder ook op welke versie van de PCIe-standaard je drive ondersteunt. De meest recente standaard is PCIe 5.0, maar deze schijven zijn érg duur. Heb je een PCIe 5.0-interface? Dan zal een goedkopere 4.0-drive wel gewoon werken: de hele standaard is backwards compatible. In uitzonderlijke gevallen zullen M.2’s niet samenwerken met je moederbord. Controleer daarom zeker welke ‘sleutel’ je nodig hebt: je hebt keuze uit B-, M-, en B+M-sleutels. M-sleutels komen het vaakst voor en zijn het snelst. Heb je de keuze, vermijd die B- of B+M-sleutel dan: hoewel je schijf er dan fysiek uitziet als een NVMe-drive, zullen de snelheden toch niet naar behoren zijn. Twee standaarden die minder vaak voorkomen zijn mSATA en U.2. Kijken we naar die eerste, dan zien we een SSD’tje dat heel sterk op een M.2-model lijkt, maar wel enkel de SATA-interface ondersteunt. Wil je een schijf als deze gebruiken? Je kan ze inpluggen in hetzelfde slot als een M.2-SSD, maar alleen als er ook SATA-ondersteuning aanwezig is. Ben je niet zeker? Dan blijft je best bij M.2. U.2-schijven worden dan weer voornamelijk in servers en high-end workstations gebruikt. Het zijn erg dure drives die vooral commercieel en industrieel gebruik kennen. Ze in je eigen systeem installeren zal je dus niet snel doen.
Specificaties
Niet onbelangrijk bij de aanschaf van een SSD is hoe snel het opslagmedium is en of je nood hebt aan die snelheid. Bij het nagaan van die specificaties zal je vaak op twee cijfers botsen, namelijk de lees- en schrijfsnelheid. Deze cijfers geven exact weer wat ze zeggen: hoeveel data kan je per seconde aflezen of naar een schijf schrijven? De exacte cijfers zullen afhangen van naar welke schijven je kijkt, maar een traditionele HDD zal doorgaans een leessnelheid van ongeveer 80 MB/s en een schrijfsnelheid van 160 MB/s seconde vertonen. Bij 2.5” SSD’s worden die limieten hoog opgetrokken: 200 MB/s lees- en 550 MB/s schrijfsnelheid. Deden de 2.5”-drives er een schepje bovenop, dan laten M.2-SSD’s meerdere containers aanrukken: de PCIe-interface maakt namelijk snelheden van 5000 tot 7000 MB/s mogelijk, afhankelijk van de SSD en welke PCIe-standaard er precies gebruikt wordt. Of je zo’n snelheden echt nodig hebt? Om foto’s en bestanden op te slaan en er niet meer naar te kijken volstaat een HDD echt wel. Ga je regelmatig aan de slag met die beelden? Dan is een SSD geen overbodige luxe. M.2-drives zijn echt supersnel, maar voor huis- tuin- en keukengebruik schieten ze hun doel los voorbij. Ga je regelmatig aan de slag met (grote) videobestanden of durf je al eens een videogame op te starten? Dan kan een M.2 SSD wachttijden als sneeuw voor de zon doen verdwijnen.
Samsung 980 Pro PCIe 4.0 NVMe M.2 SSD | 1 TB
Wil je profiteren van de voordelen die NVMe-opslag biedt? Dan is de Samsung 980 Pro een goede keuze, ongeacht hoeveel capaciteit de schijf precies heeft. De schijf heeft een 2280-vormfactor, waardoor hij op meeste moederborden met een M-sleutel past. De schijf weet snelheden te halen van respectievelijk 7000 en 5000 MB/s voor lezen en schrijven. Daarmee maak je een einde aan zo goed als alle laadschermen in Windows Verkenner: bestanden overplaatsen is in een vingerknip gebeurd. Samsung biedt bij zijn SSD bovendien handige software aan. Die ‘Magician’-software houdt de gezondheid van je SSD in de gaten. Is er nieuwe firmware voorhanden? Dan krijg je een melding en de optie om die meteen te installeren. Op die manier hou je de SSD gezond.
Adviesprijs: 129,99 euro – www.samsung.com
Eigenschappen: PCIe 4.0, supersnel, energiezuinig.
Kingston Fury Renegade PCIe 4.0 NVMe M.2 SSD met heatsink | 1 TB
De Kingston Fury Renegade klinkt niet enkel intimideren, maar ziet er ook een beetje zo uit. Niet gevreesd: die look heeft de SSD volledig te danken aan de heatsink die je erbij krijgt. Hoewel M.2 SSD’s minder stroom verbruiken dan traditionele HDD’s en SSD’s, worden ze toch warm. De onderdelen die energie verbruiken zitten namelijk dichter op elkaar dan voorheen. Door de wijze waarop M.2-drives in het systeem geïnstalleerd worden, bevinden ze zich ook vlak tegen het moederbord. Niet dan je daarvoor een speciale heatsink nodig hebt om die warmte af te voeren: de opslag zal z’n werk ook doen zonder speciaal jasje. Voor wie echter zware componenten heeft, zoals een sterke grafische kaart en een supersnelle processor, kan een heat sink (koelplaat) wel een voordeel zijn. Je zal niet meteen prestatieverbeteringen merken, maar het kan goed zijn dat je SSD het een aantal jaren langer uithoudt. Zo geniet je langer van 7.300 MB/s leessnelheid en 6.000 MB/s schrijfsnelheid.
Adviesprijs: 104,90 euro – www.kingston.com
Eigenschappen: Heat sink, supersnel, voor zwaar gebruik.
WD Blue SN570 PCIe 4.0 NVMe M.2 SSD | 1 TB
Opslag heb je nodig. Wanneer een schijf stuk gaat en je een nieuwe nodig hebt, wil je er misschien niet teveel geld aan uitgeven. Om toch niet te hard in te boeten op schrijf- en leessnelheid is de WD Blue SN570 een goede keuze. Met een leessnelheid van 3.500 MB/s en schrijfsnelheid van 3.000 MB/s is deze schijf zeker niet de snelste. Toch krijg je flink wat opslag voor een vrij bescheiden prijs. Bovendien is de SN570 niet écht traag, zeker vergeleken met de HDD’s van weleer. De SN570 laat ook reguliere 2.5”-SSD’s in het stof bijten. Wereldrecords zal je met deze SSD absoluut niet binnenhalen – een relatief goedkope deelname aan de Olympische Spelen nog zeker wel.
Adviesprijs: 63 euro – www.westerndigital.com
Eigenschappen: relatief goedkope NVMe-SSD, goed voor dagelijks gebruik.
Samsung 870 QVO SATA III 2.5” SSD | 2 TB
Geen plek voor een M.2-drive op je moederbord? Dan zoek je best naar een plek om deze 2.5”-SSD te bevestigen. Deze schijf plug je rechtstreeks in op het moederbord met een SATA-kabeltje. Opgelet: zulke kabels worden doorgaans met het moederbord van je systeem geleverd. Heb je er geen liggen? Vergeet dan zeker niet om ook zo’n kabeltje te bestellen. Met deze schijf haal je schrijf- en leessnelheden tot 560 en 530 MB/s. Sneller moet je SSD’s niet gaan zoeken: met deze prestaties verzadigt de SSD de SATA-bus waarop hij is aangesloten. Het is onmogelijk om een 2.5”-SSD te vinden die sneller gaat, simpelweg omdat de aansluiting dan niet meer kan volgen. Net zoals bij andere Samsung-SSD’s krijg je ook toegang tot het Samsung Magician-programma om je SSD up-to-date en gezond te houden.
Adviesprijs: 159 euro – www.samsung.com
Eigenschappen: Niet zo snel, opties tot 8 TB opslag, Samsung Magician.
Kingston A400 | 960 GB
Heb je geen nood aan allerlei toeters en bellen of massa’s opslagruimte? Dan kan de Kingston A400 je noden vast en zeker vervullen. Deze no-nonsense-SSD van Kingston biedt leessnelheden van 500 MB/s en schrijfsnelheden van 450 MB/s. Weliswaar is hij iets trager en kleiner dan de Samsung 870 EVO, maar de opslag is dan ook veel goedkoper. Het grootste nadeel aan de A400 is dat hij niet met meer opslag te krijgen is: meeste 1TB-schijven uit deze lijst zijn ook in grotere formaten beschikbaar. Dat is handig, want zo moet je maar één keer uitbreiden. Kom je echter toe met 960 GB? Dan is de A400 een goede optie. Controleer wel even of er firmware-updates beschikbaar zijn via de Kingston SSD Manager. Veel schijven uit de fabriek lijken namelijk te vertragen als ze bijna vol zijn. Met een firmware-update valt dit probleem makkelijk op te lossen. Let wel: de Kingston Manager is enkel compatibel met Windows-apparaten.
Adviesprijs: 50 euro – www.kingston.com
Eigenschappen: Traag, niet zo groot, goed voor documenten.
