Smarthome is niet langer het exclusieve domein van techneuten. Slimme lampen, robotstofzuigers en camera’s zitten stilaan gewoon tussen de rest van je huishoudelektro en met de nieuwe generatie smarthomeproducten van IKEA wordt die trend alleen maar sterker.
Smarthome heeft lang in zijn eigen niche gezeten, waar vooral mensen met een specifieke interesse er hun tijd aan spendeerden. Intussen is er echter al een tijdje iets anders aan de gang. Slimme verlichting, robotstofzuigers, beveiligingscamera’s en slimme speakers sluipen onze woonkamers binnen, ook bij wie smarthome eerder geen belletje deed rinkelen. Met de nieuwe collectie die IKEA aan het begin van 2026 lanceert, wordt duidelijk waar dit heen gaat: smarthome voor de massa, niet als gimmick, maar als volgende logische stap in wonen.
Smarthome begint zelden meteen met een grote, doordachte installatie. Vaak begint het kleinschalig, als antwoord op één concreet probleem. Je vergeet bijvoorbeeld voortdurend de lamp in de berging of wc en wil niet uit bed om het licht te doven. Iemand raadt een slimme lamp aan, of een stekker die je vanop afstand kan uitzetten, en plots staat er een eerste digitaal schakelaartje in huis.
Daarna volgt misschien wel een robotstofzuiger, een toestel dat je niet moet begrijpen om het voordeel te kunnen voelen. Je drukt op start en het ding doet zijn ronde terwijl jij weg bent of in de zetel ligt. Ook camera’s weten snel te overtuigen. Je installeert er een aan de voordeur, ontdekt dat je live mee kan kijken op je smartphone en plots voelt het logisch dat er ook eentje in de tuin komt.
De grens tussen klassieke elektronica en smarthome vervaagt. Veel nieuwe toestellen zijn sowieso al ‘verbonden’ en zelfs wie zegt niet met smarthome bezig te zijn, maakt er mogelijk al op een of andere manier gebruik van. Bovendien wordt de evolutie van smarthome verder aangewakkerd door hoge energieprijzen die van een bewustere aanpak geen overbodige luxe maken.
IKEA duikt al een tijdje op in het smarthomeverhaal, maar wat nu gebeurt, is toch nog iets anders. Het bedrijf lanceert een compleet vernieuwde lijn van 21 smarthomeproducten, van lampen en sensoren tot afstandsbedieningen en slimme stekkers, allemaal gebouwd rond Matter-over-Thread.
Matter is de universele standaard waar een groot deel van de sector zich inmiddels achter schaart. Dankzij Matter zou je IKEA-lamp in principe net zo goed moeten werken met Apple Home, Google Home, Amazon Alexa, Samsung SmartThings of Home Assistant als met de Home-app van IKEA zelf. Thread zorgt dan weer voor een betrouwbaar meshnetwerk in huis, een draadloze verbinding waar al die slimme toestellen op aangesloten zijn om elkaar te versterken. Het resultaat is een hoop minder gedoe om alles aan de praat te krijgen, minder angst om voor het verkeerde ecosysteem te kiezen, en meer vrijheid om verschillende merken met elkaar te combineren.
Voor IKEA is het een bewuste keuze om smarthome niet alleen makkelijker en betaalbaarder te maken, maar ook beter aangepast aan het echte leven thuis. Daar hoort natuurlijk ook een doordachte prijszetting bij die binnen het typische IKEA-budget past en samen met de kwaliteit die je van IKEA verwacht, zou dit wel eens kunnen volstaan om veel mensen over de streep te trekken. Bovendien kan de Zweedse keten winkelbezoekers gewoon tonen en laten ervaren wat smarthome te bieden heeft, wat natuurlijk overtuigender werkt dan een droge specificatielijst waar je het anders mee moet stellen.
Om te begrijpen waarom deze nieuwe collectie zo belangrijk is voor de brede adoptie van smarthome moeten we nog wat aandachtiger naar Matter kijken.
De voorbije tien jaar leek elke fabrikant zijn eigen eiland te bouwen: Zigbee, Z-Wave, … Wie serieus met smarthome bezig was, had al snel een lade vol hubs en bridges, en een telefoon vol verschillende apps. Matter probeert dit op te lossen door één gemeenschappelijke taal af te spreken. Apparaten die Matter ondersteunen, spreken die taal, ongeacht het merk, en kunnen dus samen gebruikt worden.
IKEA had eerder al de DIRIGERA-hub gelanceerd om dienst te doen als Matter-bridge. Zo kon je bestaande IKEA-toestellen koppelen aan andere Matter-platformen, terwijl ook producten van andere merken in het IKEA-ecosysteem geïntegreerd konden worden. Met de nieuwe collectie gaat het bedrijf nog een stap verder: veel van de nieuwe apparaten zijn zélf Matter-compatibel. In theorie kan je ze gewoon koppelen aan pakweg Apple Home of een andere Matter-controller, zonder hub van IKEA.
De DIRIGERA-hub en app van IKEA zelf blijven natuurlijk wel interessant als centrale plaats om IKEA-producten te groeperen, automatiseringen te creëren en integraties met spraakassistenten in te stellen, maar je zit niet noodzakelijk meer opgesloten in één ecosysteem en dat is waar ‘smarthome voor de massa’ om draait: geen eindeloze research meer naar protocollen en compatibiliteit. Je mag er redelijk gerust op zijn dat je nieuwe IKEA-smarthomeproduct met de meeste platformen gewoon goed werkt.
In de praktijk gaat het bij de nieuwe IKEA-collectie om drie grote blokken: verlichting, sensoren en bediening. De KAJPLATS-reeks brengt 11 varianten van slimme lampen, van compacte E14-peertjes over GU10-spots tot grote decoratieve bollen en dat in zowel wit- als kleurversies. Waar je eerder in een kamer misschien nog een mix had van ‘domme’ en ‘slimme’ lampen, kan je nu relatief goedkoop alles ‘slim’ maken.
Rond die slimme lampen bouwt IKEA een laag sensoren. Bewegingssensoren die het licht automatisch inschakelen in de gang of op het toilet. Deur- en raamsensoren die laten weten of iets open blijft staan. Een watersensor die je waarschuwt als er een lek is bij de wasmachine. En een kleine klok die tegelijk de luchtkwaliteit, temperatuur en vochtigheid in de gaten houdt. De prijzen van 8 tot 30 euro houden de drempel laag en maken de sensoren plots erg interessant voor gewone gezinnen die niet over een gigantisch domoticabudget beschikken.
De derde laag bestaat uit bedieningselementen en slimme stekkers. Afstandsbedieningen die je aan de muur bevestigt of gewoon los op de salontafel legt. Een slimme stekker waarmee je een gewone lamp, ventilator of koffiemachine toch in je slimme routines kan inpassen. Natuurlijk kan je alles ook nog steeds met je smartphone bedienen, maar IKEA begrijpt dat voor een gezin met kinderen, grootouders en bezoek fysieke knoppen die ‘gewoon werken’ welkom zijn.
Ga je alles combineren, dan krijg je scenario’s die eerder logisch dan futuristisch aanvoelen. ‘s Ochtends gaan de lampen langzaam aan in de badkamer en keuken, de slimme rolgordijnen schuiven omhoog en als de bewegingssensor in de gang geen activiteit meer detecteert, gaan de lichten automatisch weer uit. Ben je weg van huis, dan houden de slimme sensoren alles in de gaten. Aan het einde van de dag kan je met één knop in de slaapkamer alle lampen in de rest van het huis doven.
IKEA komt niet met de meest geavanceerde smarthometechnologie aanzetten. In plaats daarvan ligt de focus op betaalbaarheid en herhaalbaarheid, exact wat nodig is om de massa mee te krijgen.
De betaalbaarheid is voor veel gezinnen een wereld van verschil. Enkele slimme lampen en een sensor voelen dan als een experiment dat ze zich kunnen permitteren, niet als een project waarvoor ze een lening moeten aangaan.
Ook in de vormgeving tracht IKEA zijn typische eigenheid te leggen. Het probeert al een tijdje om elektronica niet te verstoppen, maar te integreren in het interieur. Dat is ook het geval bij de nieuwe lampen, sensoren en afstandsbedieningen die expliciet onderdeel worden van het decor.
De IKEA-factor in smarthome wordt tot slot ook nog gekenmerkt door de communicatie, waarbij smarthome gewoon wordt neergezet als onderdeel van het normale woonverhaal: beter slapen, energie besparen, sfeer maken, gezonder ademen. Het maakt smarthome gangbaar. Net zoals een vaatwasser is geëvolueerd van een luxeproduct naar vanzelfsprekend keukentoestel, schuift ook smarthome meer en meer op naar iets dat je gewoon hebt.
Betekent dit nu dat iedereen meteen naar de dichtstbijzijnde IKEA moet rennen en zijn volledige huis moet automatiseren? Uiteraard niet. IKEA mag Matter dan wel verder omarmen, er blijven vragen en valkuilen.
Een deel is puur praktisch van aard. Heb je al oudere smarthomeproducten en wil met de nieuwe collectie van IKEA aan de slag, dan zal je mogelijk even moeten nadenken over wat je wil houden, vervangen en migreren, wat soms makkelijker gezegd is dan gedaan.
Daarnaast zijn er de bekende zorgen rond privacy en veiligheid. Hoe meer sensoren je in huis hebt, hoe meer data er over je leven verzameld kan worden. In het geval van IKEA gaan die gegevens in principe naar de app van IKEA zelf en naar de platformen waar je alles aan koppelt, maar afhankelijk van wat je precies doet, kunnen ook andere partijen meekijken. Denk daarbij aan clouddiensten, spraakassistenten en integraties van derde partijen. Als men smarthome tot bij het grote publiek wil brengen, is het belangrijk voor fabrikanten om hier transparant en helder over te communiceren, met duidelijke instellingen voor gebruikers.
Ook bestaat het risico op overautomatisering. Wie elke lamp, sensor en stekker in een scenario duwt, loopt het gevaar dat het huis vooral ‘slim’ is zolang niemand buiten de ontwerper iets aanpast. In plaats van toegankelijk en gebruiksvriendelijk wordt het dan ingewikkeld en verre van laagdrempelig. IKEA moet alles dus simpel en intuïtief houden, met scenario’s die logisch aanvoelen, ook als je er niet dagelijks mee bezig bent.
Ondanks de risico’s is de richting wel duidelijk en blijkt IKEA vooral veel kansen te hebben om smarthome breed door te drukken. Door de combinatie van Matter, betaalbare hardware en een herkenbaar, vertrouwd merk kan smarthome echt mainstream worden. Zelfs wie er niet speciaal naar op zoek is, kan betoverd worden bij het passeren van de smarthomehoek en de IKEA buitenwandelen met een extra sensor en slimme stekker, terwijl het aanvankelijk enkel de bedoeling was om een nieuwe kast en matras mee naar huis te nemen.
2026 is een nieuw begin voor het smarthomesegment van IKEA, dat toont hoe slimme lampen, sensoren en stekkers klaar zijn om hun plaats in te nemen naast de vaatwasser. Niet perfect, wel nuttig en na een tijdje mogelijk onmisbaar. De gunstige prijzen nodigen consumenten uit om te experimenteren en vertrouwd te geraken met wat al snel naar meer kan smaken. Lampen volgen jouw ritme, sensoren waken op de achtergrond. IKEA maakt smarthome een pak realistischer, niet alleen voor een handvol liefhebbers, maar voor iedereen die de geelblauwe winkels al eens bezoekt.
Schrijf je in op onze nieuwsbrief en ontvang elke week het beste van Clickx in je mailbox.
Volg Clickx op Google Nieuws om onze nieuwste artikels in je feed te krijgen. Vergeet niet om op ‘Volgen’ te klikken.
Krijg Clickx magazine 10 keer per jaar (waarvan 2 extra dikke dubbelnummers) keurig thuisbezorgd.
