laptop hitte

Wie ā€˜zomerā€™ hoort, denkt onmiddellijk aan warm en zonnig weer. Op zomerse dagen kan het heerlijk zijn om op een terrasje te werken met een laptop. Of misschien denk jij eraan om je laptop mee op reis te nemen naar een warm, zuiders land. Maar heb je je de vraag al gesteld of je laptop wel zo dol is op zomerweer? Kunnen elektronische apparaten zoals een laptop last krijgen van de hitte?

Net zoals je je lichaam moet beschermen tegen de warmte, moet je ook voorzichtig omgaan met je laptop wanneer het kwik hoog klimt. Wat zijn de risicoā€™s van (te) warme temperaturen voor je laptop en hoe voorkom je dat je apparaat een zonneslag krijgt? 

Oververhitting: een sluipmoordenaar 

Laptops produceren onder de motorkap enorm veel warmte. Daar zijn je CPU en GPU grotendeels verantwoordelijk voor. Bij het uitvoeren van berekeningen komt energie vrij en die warmt de naburige componenten van je computer mee op. Naast de processor is je batterij de voornaamste warmtebron. Heb je al opgemerkt dat je laptop veel warmer wordt als je de batterij aan het opladen bent? De verklaring is min of meer dezelfde als waarom je processor opwarmt. Actieve batterijcellen produceren energie en het bijproduct van energie is warmte. Ten slotte genereren ook je drivers warmte.

Tel de hitte van al die verschillende warmtebronnen op, en je pc verandert tijdens de werkuren al snel in kacheltje. Je computer heeft warmte nodig om opdrachten te kunnen blijven verwerken, maar het gevaar op oververhitting loert sneller om de hoek dan je denkt. Het is een van de voornaamste doodsoorzaken van laptops en desktop-pcā€™s. Bij normaal gebruik zal je processor normaal gezien een temperatuur van rond de 60Ā°C bereiken, wat algemeen als de optimale werktemperatuur voor een laptop wordt beschouwd. Vanaf 75Ā°C of meer kan je laptop ernstige en permanente schade beginnen oplopen. Laptops zullen die hoge temperaturen minder snel bereiken dan desktop-pcā€™s, maar ze koelen ook minder goed af omdat de ventilatoren kleiner zijn.  

Oververhitting kan overigens ook perfect bij lagere temperaturen voorkomen. Hoe zwaardere de taken die je pc moet uitvoeren, hoe sneller die zal opwarmen. Als je bijvoorbeeld een zware game wil spelen op een pc met een lichte processor dan zal die ā€˜overklokkenā€™, waardoor meer warmte wordt opgewerkt dan dat de ventilatoren kunnen compenseren. Maar het spreekt voor zich dat je laptop aan hogere temperaturen blootstellen de fysische processen die oververhitting veroorzaken doet versnellen. Een ruimte op kamertemperatuur is dus een geschiktere werkomgeving dan de volle zon tijdens een hittegolf. De meeste laptops zijn gebouwd om temperaturen tussen de 9 en 35Ā°C te verdragen. 

laptop oververhitting
Oververhitting kan schadelijke gevolgen hebben voor je laptop. (beeld via iStock)

Temperatuur controleren 

Klimt het kwik naar temperaturen van boven de 30Ā°C en wil je toch graag buiten zitten? Dan wordt het des te belangrijker voor de levensduur van je apparaat om de temperatuur van je computer in de gaten te houden. Er bestaan verschillende programmaā€™s die je daarbij kunnen helpen. Software als CrystalDiskInfo speelt voor thermometer en houdt de temperatuur van de drivers en de processor voortdurend in de gaten. Bereikt de temperatuur een alarmerend peil, dan krijg je daar een notificatie van.

Door goed te luisteren naar je laptop kan je ook al detecteren wanneer die last heeft van de hitte. De voortdurende luchtstroom in en uit je ventilatoren produceert een geluid. In normale omstandigheden zal je je ventilatoren niet horen. Hoe sneller je pc opwarmt, hoe meer lucht nodig is om de systemen af te koelen en hoe meer geluid er gepaard zal gaan met de koeling. Wordt je laptop dus plots zeer luid, dan kan dat een eerste indicatie zijn dat de temperatuur te hoog aan het oplopen is. Dat zal je ook snel merken aan de prestaties van de computer. Een oververhit apparaat is veel trager en zal meer haperen.   

Hoe houd je je laptop koel? 

Een luchtje scheppen 

De ventilatoren van je laptop spelen dus een belangrijke rol om je toestel gezond te houden. Een warme kamer wordt ook een stuk gezelliger als je de airco kan opzetten en dat doen de ventilatoren ook voor je laptop. Ze proberen de warme lucht rond je processoren naar buiten te jagen en te vervangen door verse, frisse lucht. Zorg er dan ook voor dat je ventilatoren hun werk goed kunnen doen. Dat begint bij het oppervlak waar je je laptop op plaatst. Zo is het misschien ontspannend om in een park te zitten en je laptop op je schoot te nemen, maar op een oneffen oppervlak kunnen de ventilatoren niet goed werken. Een vlakke en harde ondergrond, zoals een houten tafel, is het beste voor je laptop. Nog beter is om je laptop een beetje hoger te zetten. Zo komt er meer ruimte vrij voor de ventilatoren om goed te blazen. Dit kan simpelweg een boek zijn, zolang het maar effen is.

Om goed te kunnen blazen moeten je ventilatoren ook schoon zijn. Een luidruchtige pc kan ook het gevolg zijn van te veel stof in de ventilatoren. In computerwinkels kan je speciale spuitbussen met perslucht halen waarmee je het stof uit je ventilatoren kan blazen. Haalt de grote schoonmaak niets uit, dan moet je mogelijk je ventilatoren (laten) vervangen. 

ventilatoren kuisen
Onderhoud je ventilatoren zodat ze goed blijven blazen. (Beeld via iStock)

Zuinige instellingen 

Met de instellingen van je pc kan je ook al wonderen verrichten. Laat je je processor altijd aan 100 procent werken, dan moet je ook niet verwonderd zijn dat het op een gegeven moment te veel wordt. Duik in je Windows-instellingen en ga naar het menu Systeem > Aan/uit en accu. Hier kan je enkele instellingen aanpassen om je apparaat energiezuiniger te laten werken. Zo bespaar je niet enkel batterijsap, je processor krijgt ook de kans om even af te koelen. In macOS vind je de batterijinstellingen onder Systeemvoorkeuren > Batterij. Ook het verlagen van je schermhelderheid kan een effect hebben wanneer het warm is. Wees ook zuinig met het aantal externe toestellen dat je wil aansluiten op je laptop. Elke bezette poort wekt ook weer wat extra warmte op.Ā 

Veilig transport 

Wil je je laptop mee op reis nemen, dan moet je die op een veilige manier transporteren. Niet enkel om je laptop te beschermen tegen krassen en deukjes, maar ook tegen de hitte. De kans is groot dat je je laptop in een tas zal steken. Let er dan altijd op dat je computer goed is afgesloten vooraleer je hem opbergt. Is je laptop nog actief of in sluimerstand, dan blijft die warmte produceren tijdens de reis en zal die in een gesloten omgeving niet kunnen verluchten. Ga je op reis met de auto? Laat je laptop dan nooit voor langere tijd liggen in de wagen. Een wagen die in de zon staat, verandert in een bakoven. Je zou je kinderen of huisdieren nooit achterlaten in een heet voertuig, dus doe dit je laptop ook niet aan.

Heb je je bestemming bereikt? Gun je laptop dan even de tijd om te acclimatiseren aan het lokale weer, alvorens je hem opstart. Het opstarten vereist meteen veel energie en dat kan een laptop die nog warm uit een tas komt de das omdoen.  

Pas je omgeving aan 

Het beste dat je voor je laptop kan doen is eender waar je bent de optimale condities creƫren. Hoe verleidelijk het ook is om in de zomer buiten te gaan zitten, een laptop voelt zich meer in zijn sas in een verkoelde binnenruimte. Kan je het toch niet laten, ga dan verkieselijk in de schaduw zitten en niet aan een tafel die urenlang in de zon heeft staan braden. Maak desnoods gebruik van hulpmiddelen om niet-optimale fysiologische condities beter te maken. Metalen voorwerpen zoals muntjes of nietjes kunnen als hitte-afleiders functioneren; metaal zuigt hitte naar zich toe. Ook zijn er speciale standen of matten te verkrijgen die je laptop koel helpen houden. Die kan je al voor minder dan 30 euro vinden.

Last van de zon 

Zomerweer kan nog een bijkomend ongemak creĆ«ren voor je laptop: het scherm wordt minder tot heel slecht leesbaar. Maar gelukkig valt daar wel wat aan te doen. Ten eerste zal het type display bepalen hoeveel last je van scherp zonlicht hebt. Een glanzend scherm, tegenwoordig wel de standaard voor laptopdisplays, weerkaatst het licht veel feller dan een mat scherm, wat de zichtbaarheid niet ten goede komt. Dit zal je dus moeten compenseren door met de instellingen te spelen. In tegenstelling tot wat we eerder aanhaalden, moet je die hoog zetten om je eigen reflectie niet te zien. Dat zorgt er wel voor dat de batterij sneller leegloopt en het is niet verstandig om je batterij op te laden bij warmere temperaturen. Naast een hoge helderheid kan ook een hoog contrast een verschil maken. Ā 

Die instellingen zullen ook nu weer pas renderen als je je omgeving goed aanpast voor je laptop. Een scherm over je laptop plaatsen houdt het uit de zon, wat ook kan helpen tegen oververhitting. Je kan een zonnescherm kopen, maar een eenvoudige uitgesneden kartonnen doos volstaat evengoed. Zet je zelf ook tegen de zon in om je scherm niet bloot te stellen aan zonlicht. Elk detail kan een verschil maken, zelfs je kledijkeuze. Een zwart T-shirt houdt zonnestralen meer vast dan een wit exemplaar. Mits de nodige voorzorgmaatregelen, kan je met een gerust hart samen met je laptop genieten van het zomerweer. Bescherm je laptop tegen hitte en fel zonlicht zoals je je eigen lichaam moet beschermen. Is het voor jou niet aangenaam om in de felle zon te zitten, dan is het ook voor je laptop simpelweg te warm.